حراجی معروف «ساتبیز» که یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مراکز خرید و فروش آثار هنری در جهان است، تازه‌ترین حراج خود را به هنر معاصر ایران و جهان عرب اختصاص داد و علی‌رغم فروش نرفتن حدود نیمی از آثار عرضه شده نهایتا به فروشی نزدیک به ۱۱ میلیون پوند رسید.
در این حراج بزرگ که سه‌شنبه ۱۲ مهرماه جاری برگزار شد، خریداران و کلکسیونرهای مختلفی گردهم آمده بودند و البته تعدادی از آن‌ها هم از پشت تلفن یا از راه اینترنت در امر خرید آثار هنری عرضه شده در این حراج شرکت کردند. مطابق سال‌های اخیر، در بین آثار پرشماری که از هنرمندان جوان یا باسابقهٔ جهان اسلام به معرض فروش گذاشته شده بود تعدادی آثار مرتبط با «عکاسی» نیز به چشم می‌خورد.
از میان این آثار «عکاسی» می‌توان به عکسی سیاه و سفید از مجموعهٔ «برف» عباس کیارستمی اشاره کرد که در ابعاد ۱۵۳×۲۲۷ سانتی‌متر و به قیمت پایهٔ ۲۰ تا ۲۵ هزار پوند ارائه شده بود، اما خریداری نیافت. دو اثر ترکیبی از صادق تیرافکن هم که بین ۴ تا ۸ هزار پوند برآورد قیمت شده بودند، به فروش نرفتند تا تنها عکاس ایرانی موفق در این حراج پاییزهٔ آثار هنری، شیرین نشاط باشد که بازارش همچنان پررونق ماند. یکی از عکس‌های او از مجموعهٔ معروف «باغ الله» که شامل عکس زنانی است که نوشته‌هایی به خط فارسی بر روی پوست صورت یا دست و پای آن‌ها به چشم می‌خورد، به قیمت ۷۲۵۰ پوند به فروش رفت. این اثر که به تاریخ ۱۹۹۳ امضا شده، از سوی یک گالری در پاریس برای فروش عرضه شده بود. این مجموعه از آثار، پیش از این شیرین نشاط، هنرمند ایرانی ساکن نیویورک، را به شهرت جهانی رسانده است.
اما کسادی بازار فقط مختص عکاس‌ها نبود و هنرمندان شناخته شدهٔ دیگری از ایران نیز کارشان بدون مشتری ماند. پرویز تناولی، هنرمند پرآوازهٔ ایرانی، که به تازگی در نمایشگاه انفرادیش در لندن با فروش خوبی روبرو شده بود، در حراج ساتبی به اندازه نمایشگاهش موفقیت بدست نیاورد. یکی از مجسمه‌های او با نام «سر شاعر» که در قطع بزرگ ساخته شده است با قیمت بین ۸۰ تا ۱۲۰ هزار پوند در حراج حاضر بود که خریداری نیافت. دیگر اثر او با عنوان «هیچ و می‌ز» که ابعاد کوچکتری داشت با قیمت ۲۰ تا ۲۵ هزار پوند در معرض فروش قرار داشت، اما آن هم خریداری نیافت. آثاری از دیگر هنرمندان سر‌شناس ایران نظیر فرهاد مشیری، فرح اصولی، کامران دیبا، مسعود عربشاهی و بیتا فیاضی هم نهایتا گرفتار کسادی بازار ساتبیز شدند و به فروش نرسیدند.
در حراج امسال ساتبیز لندن، ۱۲۴ اثر هنری اعم از نقاشی، عکس و مجسمه به حراج گذاشته شده بود که ۵۶ اثر آن مربوط به ۴۷ هنرمند ایرانی بود و از آن میان فقط آثار ۱۷ هنرمند کشورمان به فروش رسید و با کمال تعجب تعداد زیادی از آثار، از جمله آثار ایرانی، بر روی دست فروشندگان باقی ماند. اما از کسادی بازار که بگذریم موفق‌ترین هنرمند حراج امسال سهراب سپهری بود. یک تابلوی نقاشی از این هنرمند فقید ایرانی که ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار پوند قیمت‌گذاری شده و توسط گالری سیحون به این حراجی آورده شده بود نهایتا به ارزش بیش از ۳۸۵ هزار پوند (حدود ۶۳۸ میلیون تومان) به فروش رفت تا ضمن کسب عنوان گران‌ترین اثر حراجی، سهراب سپهری را بعنوان یکی از گران‌قیمت‌ترین هنرمندان مدرنیست خاورمیانه مطرح سازد.
همچنین از دیگر آثار ایرانی موفق این حراج می‌توان به مجسمه‌ای از مجموعهٔ «غول‌ها» ی زنده‌یاد بهمن محصص اشاره کرد که به ارزش بیش از ۱۸۷ هزار دلار فروخته شد و دومین اثر گرانبهای هنرمندان ایرانی و چهارمین اثر گرانقیمت این حراج لقب گرفت. این درحالی بود که حراج ساتبیز این مجسمه را ۸۱ هزار و ۵۰۰ دلار قیمت‌گذاری کرده بود. در این حراج آثار مدرنیست‌های پیشکسوت دیگر ایرانی نظیر منیر فرمانفرمائیان، محمد احصایی، حسین زنده‌رودی، پروانه اعتمادی و نصرالله افجه‌ای با قیمت‌های بالایی به فروش رسیدند.
عکس: از مجموعهٔ «برف» عباس کیارستمی
