017922.jpg

ریچارد وودوارد – ترجمه مازیار فکری ارشاد:

اغلب هنرمندان تا پیش از دهه هشتاد قرن گذشته به ورزش به عنوان محملی مناسب برای بیان هنری توجه نداشتند، اما به تدریج حرکات تکنیکی ورزشی، حاشیه ها و حضور تماشاگران به سوژه خوبی برای گونه ای از بیان هنری بدل شد.

البته هنرمندانی که به کشف این منبع عظیم الهام نایل آمده اند مثل متیو بارنی، تریسی موفات، اریک فیشل و پل فایفر به دنبال تشکیل یک جنبش هنری نبودند، اما عکاسان بیشتر از سایر هنرمندان به این مایه توجه نشان می دهند. هم اکنون عکس هایی از کولیه شور با موضوع ورزش کشتی در گالری ۳۰۳ چلسی به نمایش درآمده است. برایان فینکه کتابی مصور از ورزشکاران سرشناس منتشر کرده و نمایشگاهی از عکس های کاترین اوپی با عنوان موج سواران در دوسالانه هنری ویتنی در معرض تماشا گذارده شده است. به هر حال در عرصه های هنری مختلف آن قدر به وقایع ورزشی پرداخته می شود که کم کم افزودن یک رشته هنری با عنوان هنر _ ورزش ضروری به نظر می رسد. متفاوت بودن ورزشکاران از لباس هایشان گرفته تا رفتارهایشان در سال های اخیر توجه بسیاری از هنرمندان را به خود جلب کرده است. البته عکاسی هنری ورزشی در ابتدا بسیار به تلویزیون و عکاسی خبری مدیون است. بدل سازی یکی از رشته هایی است که عکاسی هنری را به چالش با خود طلبیده است.

در سال ۱۹۷۶ نمایشگاهی از آثار هنری رابرت مپل تورپ با عنوان عضله _ هنر در موزه ویتنی برگزار شد. این نمایشگاه شامل عکس، ویدئوآرت و پرفورمینگ آرت هایی از مردی بود که بیست و هفت سال بعد به عنوان فرماندار کالیفرنیا برگزیده شد. آرنولد شوارتزنگر بازیگر سینما که در دهه هفتاد قهرمان زیبایی اندام جهان بود.

اما ویدئو اینستالیشن گری هیل با نام «کروکس» یک شاهکار هنری _ ورزشی به شمار می آید. در این اثر که حدفاصل سال های ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۷ ساخته شد و در سال ۱۹۹۵ در موزه گوگن هایم به نمایش درآمد، او پنج دوربین کوچک را به سر، دست ها و زانوهایش بست و به صخره نوردی پرداخت. تصاویر شکست خوردگان که همراه با پخش صدای نفس نفس زدن، غرش ها و فریادهای ورزشکاران به نمایش درآمد حاصل تجربه های یک ورزشکار قدیمی به شمار می آمد. هیچ هنرمندی به اندازه بارنی بر روی مبانی زیبایی شناسی و هنری بدن ورزشکاران کار نکرده است. او در سال ۱۹۹۱ پروژه ای را به طور همزمان در لوس آنجلس و نیویورک در معرض دید عموم گذارد. عکس هایی از سالن های وزنه برداری و کشتی و سالن ورزشی ناشنوایان، به همراه ویدئوآرتی از خودش با لباس ورزشی در این دو نمایشگاه ارایه شد.

اخیراً عکس های بارنی از جیم اوتو بازیگر بزرگ راگبی به نمایش درآمده است. تصاویر ستایش گر بارنی از اوتو که شخصیتی خودآزار و درنده خو در میدان مسابقه از خود به جا می گذاشت. به همراه ویدئوآرتی از بازی های اوتو با عنوان Cremaster سال گذشته در موزه گوگن هایم به نمایش درآمده بود. ویدئوآرت های پل فایفر از ورزشکاران حرفه ای، تصویر بدبینانه ای از این افراد به نمایش می گذارد. در آثار او که به سال ۲۰۰۰ در دوسالانه هنر ویتنی به نمایش گذارده شد، چند تصویر فایفر از بازی لری جانسن بازیکن سابق تیم بسکتبال نیویورک نیکس در حال شادی کردن پس از پیروزی در زمین بازی، که به شکل بازگشت به عقب تدوین شده به چشم می خورد. در این تصاویر قهرمان جست و خیزکنان به عقب می رود و به وسیله تکنولوژی به هجو کشیده می شود. عکس های گرفته شده در سال ۱۹۹۸ فایفر تصاویری بود از پرش های ستارگان تیم های بسکتبال NBA به سمت سبد.

اگرچه استعاره تغییر حالت فیزیکی در عکس های ورزشی بارنی به شکل ارگانیک مشهود است، اما او به تصاویرش شم هنری و لطافت نیز بخشیده است. مجموعه عکس های فایفر از ستاره بی همتای بسکتبال جهان مایکل جردن نگاهی ستایش گر به بدن و اندام این ورزشکار دارد. در تصاویر فایفر جردن در حال رقص باله به نظر می رسد. از دهه شصت قرن بیستم به بعد حقیقتی در عرصه هنر به اثبات رسید و آن این بود که هر چیزی می تواند دستمایه یک اثر هنری قرار گیرد. تحرک، شور، مبارزه طلبی و غیرقابل پیش بینی بودن حرکات ورزشکاران نیز می تواند دستمایه مناسبی برای عکاسی و ویدئوآرت باشد.

منبع: نیویورک تایمز

روزنامه شرق، ۲۱ اسفند ۱۳۸۲، سال اول، شماره ۱۴۹