با فرا رسیدن پاییز و رونق دوباره فصل حراج‌های هنری، سالن گودفین برج‌های دوقلوی هتل جمیرای دوبی بار دیگر چندی پیش طی دو شب میزبان پانزدهمین حراج منطقه‌ای کریستیز برای عرضهٔ آثار هنر مدرن ایران، ترکیه و کشورهای عربی بود. 

920823_0

   طی این دو شب یکی از موفق‌ترین حراج‌های کریستیز برای هنر خاورمیانه رقم خورد چرا که فروش کلی آن با جهشی خیره‌کننده نسبت به حراج چهاردهم، که بهار امسال برپا شد، دو برابر افزایش یافت و به رقم خیره‌کنندهٔ ۱۲ میلیون و ۱۳۷۵ دلار بالغ شد. در این دو شب ۸۳ درصد کل آثار عرضه شده به فروش رفت و رکورد قیمت ۲۴ هنرمند نیز بهبود یافت. شب اول این حراج شاهد فروش هیچ اثر عکاسی نبود ولی در میان آثار فروش رفته در شب دوم حراج ۱۴ عکس از جمله ۵ عکس ایرانی هم دیده می‌شد. 

920823_2


   گرانترین عکس ایرانی فروش رفته در حراج پانزدهم اثری از مجموعهٔ پنجره‌های عباس کیارستمی (متولد ۱۹۴۰) مربوط به سال ۲۰۱۰ بود که با برآورد قیمت ۳۰ تا ۴۰ هزار دلار به حراج آمد و در نهایت ۳۷ هزار و ۵۰۰ دلار فروخته شد تا به طور مشترک با عکسی از لارا بلدی (لبنان، ۱۹۶۹) در جای سوم گرانترین عکس‌های شب دوم بنشیند. 

920823_3


 دومین عکس گران ایرانی این شب که چهارمین عکس گران‌قیمت کل فهرست هم بود اثری ترکیبی از فرهاد احرارنیا (متولد ۱۹۷۱) مربوط به سال ۲۰۱۱ لقب گرفت که با قیمت پایهٔ ۲۲ تا ۲۸ هزار دلار عرضه شد ولی ۳۰ هزار دلار به فروش رفت. در وبسایت موسسهٔ کریستیز این عکس به عنوان ششمین فریم از مجموعه‌ای به نام «زیبایی، سکوت ویرانه‌هاست» معرفی شده است. 

920823_4


جایگاه سومین عکس ایرانی گران‌قیمت شب دوم که از نظر قیمت در جای ششم فهرست عکس‌های فروخته شده نشست اثری بدون عنوان از زنده‌یاد بهمن جلالی (۲۰۱۰ – ۱۹۴۴) بود. این عکس مربوط به سال ۲۰۰۷ است و کارشناسان کریستیز برای آن برآوردی بین ۸ تا ۱۲ هزار دلار داشتند ولی این اثر فراتر از پیش‌بینی‌ها ۱۵ هزار دلار فروخته شد. 

920823_5


 هر دو عکس دیگر ایرانی فروش رفته در شب دوم پانزدهمین حراج کریستیز از آثار شادی قدیریان (متولد ۱۹۷۴) بود. این دو عکس که از مجموعهٔ «زنان قاجار» مربوط به سال ۲۰۰۰ عرضه شده بودند هرکدام به قیمت ۷۵۰۰ دلار فروخته شدند. برآورد اولیه برای هر یک از این دو عکس ۶ تا ۸ هزار دلار درنظر گرفته شده بود. 

920823_6


 اما گرانترین عکس این حراج اثری از هنرمند سرشناس عرب یوسف نبیل (مصر، ۱۹۷۲) بود که علی‌رغم برآورد قیمت ۳۰ تا ۴۰ هزار دلاری نهایتا ۶۰ هزار دلار فروخته شد. در جایگاه دوم نیز اثری از لالا اس‌سیدی (مراکش، ۱۹۵۶) قرار گرفت که با برآورد ۳۰ تا ۴۰ هزار دلاری عرضه شد ولی ۵۰ هزار دلار به فروش رفت. 

920823_8


گرانترین اثر فروش رفته در این حراج که در شب اول عرضه شد تابلویی نقاشی از هنرمند فقید فهرالنسا زید (۱۹۹۱-۱۹۰۰) بود که به قیمت خیره‌کنندهٔ ۲ میلیون و ۷۴۱ هزار دلار به فروش رفت و این هنرمند دورگهٔ اردنی و ترک را تبدیل به گران‌ترین هنرمند زن خاورمیانه کرد و خود تبدیل به گران‌ترین تابلوی نقاشی فروش رفته در خاورمیانه شد. این تابلو مربوط به سال ۱۹۶۲ بود که برآورد قیمت اولیه‌ای معادل ۳ تا ۴ میلیون دلار داشت. 

920823_7


 اما رکورد گرانترین هنرمند خاورمیانه کماکان در اختیار پرویز تناولی، نقاش و مجسمه‌ساز ایرانی، باقی ماند. نسخهٔ دوم از مجسمهٔ پرسپولیس او (تصویر بالا) در حراج پانزدهم عرضه شد و ۹۴۱ هزار دلار به فروش رفت تا در جای دوم گرانترین اثر این حراج بنشیند. این مجسمه از تناولی در فاصلهٔ سال‌های ۱۹۷۵ تا ۲۰۰۸ تکمیل شده و با برآورد قیمت ۸۰۰ هزار تا ۱.۲ میلیون دلار به حراج آمده بود.

920823_9


 گفتنی‌ست نسخهٔ نخست این مجسمه (تصویر بالا)، که به مجموعه آثار بانک پاسارگاد تعلق داشت، اردیبهشت ۸۷ در چهارمین حراج کریستیز در دوبی ۲ میلیون و ۸۴۱ هزار دلار به فروش رفت و پرویز تناولی (تهران، ۱۹۳۷) از آن زمان تاکنون گرانترین هنرمند خاورمیانه لقب گرفته است. 

 اما نکته‌ای که در این حراج توجه بسیاری از کارشناسان هنر منطقه را به خود جلب کرد حضور علی مرادخانی، معاون هنری وزارت ارشاد به همراه مرتضى کاظمى، مشاور اقتصاد فرهنگ و هنر این وزارتخانه به عنوان مهمان ویژه در شب نخست این حراج بود. این برای نخستین بار بود که یک مقام دولتی ایران در چنین حراج‌هایی که در سال‌های اخیر سروصدای زیادی در منطقه به راه انداخته، شرکت می‌کرد. علی مرادخانی پس از پایان حراج در گفتگویی کوتاه با خبرنگاران گفت: «رونق اقتصاد هنر براى وضعیت فعلى جامعهٔ هنرى ما یک امر حیاتى است لذا بدیهى‌ست ما در جهت فرهنگ‌سازى و توسعهٔ آن از شناسایى الگوهاى موفق دریغ نخواهیم کرد. 


920823_1_1


 معاون هنری وزارت ارشاد در عین حال به تاثیر مستقیم حراج کریستیز دوبى بر بازار داخلى هنر ایران اشاره کرد و گفت: «مدت‌هاست از طریق نخبگان هنریمان و نیز مدیران محترم گالری‌ها ضرورت حمایت هدفمند از چنین رویدادهاى بین‌المللى را مى‌شنوم به حتم ما با حفظ استقلال بخش خصوصى برنامه‌هاى مدونى در این باره تدوین و اجرا مى‌کنیم اما پیش و بیش از هر چیزى خودباورى همهٔ ارکان بخش خصوصیمان از هنرمند گرفته تا گالرى‌دار و مجموعه‌دار الزامى است.» 

   همچنین دکتر علیرضا سمیع آذر، مدرس تاریخ هنر و مدیر اسبق موزهٔ هنرهاى معاصر تهران، که خود از مهمانان مراسم بود، تثبیت بازار هنر و جلب سرمایه‌هاى تازه را دستاوردهاى بزرگ جامعهٔ تجسمى ایران دانست و ابراز امیدوارى کرد برنامه‌ریزى دولت براى ورود سرمایه‌هاى بزرگ به بازار هنر انجام شود تا از این رهگذر سهم مبادلات ایران در مارکت بین‌المللى رشد معنادارى پیدا کند.