بیش از یک سده از زمانی که عکاسان سعی داشتند خود را به هنر جدی نزدیک کنند می‌گذرد. از اواخر سدهی نوزدهم پیکتریالیست‌ها تمهیداتی اتخاذ کردند تا کارهاشان منزلتی هم‌پایه‌ی نقاشی یابد (تصویر ۱). آنها از وضوح عکس کاستند، سطح عکس را دستکاری کرده و شیوه‌های چاپ بدیل را آزمودند.
به هر حال، با ظهور جنبش مدرنیستی ارزش‌های ساختن و اثر دست هنرمند کنار رفت و، امروز، در عصر دیجیتال، که عکاسی به امری همگانی بدل شده و هر کسی می‌تواند با ابزاری کوچک و فشردن تنها یک دگمه به‌دور از محدودیت‌های فنی کمابیش در هر جایی عکاسی کند، امر ساختن و مادیت تصویر در دنیای هنرهای عکس‌مبنا ارزشی تازه یافته است.
اینک مادیت عکس نه صرفاً راهی برای یافتن منزلت هنری که می‌تواند تمهیدی برای خلاقیت و بیان هنری باشد. اگر چه فناوری دیجیتال تأثیرات قابل توجهی بر دنیای عکاسی داشته و به فراگیری شکل‌های عامه‌پسند عکاسی انجامیده است (جریان‌هایی که می‌توان آنها را در پایگاه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مشاهده کرد)، با این حال برخی هنرمندان حوزه‌ی تصویر با همراهی با فناوری‌های دیجیتال و از بین بردن شکاف میان کاربرد ابزارهای همگانی عامه‌پسند و تولید هنر جدی، ظرفیت‌های خلاقیت و بیان هنری را کاویده‌اند.
دَن برْک‌هُلْدر [۱] (متولّد ۱۹۵۰) از نخستین عکاسان فاین‌آرت است که به فناوری دیجیتال روی آورده و تلفن هوشمند را در حکم گزینه‌ای جدی برای تولید هنر به کار برده است (تصویر ۲). او در سال ۱۹۹۲، دورانی که پیوند چندانی میان هنرمندان و فناوری دیجیتال وجود نداشت، «نگاتیوهای دیجیتالی» تهیه و آنها را در تاریکخانه به عکس پلاتین، نوعی فناوری قرن نوزدهمی برای چاپ عکس، تبدیل کرد. برْک‌هُلْدر با تکیه بر ابزارهایی که امروز در دست بسیاری می‌توان دید، از جمله تلفن همراه و دوربین‌های کوچک، کارهای خلاقانهای را شکل داده که بیشتر یادآور آثار پیکتریالیستی سدهی نوزدهمی هستند تا عکس‌های به اشتراک گذاشته شده در شبکه‌های اجتماعی.
او به‌سبک نقّاشان پلَن آر [۲] (فضای باز)، اثر خود را «در محل» و با انواع برنامه‌های دیجیتال پردازش کرده و از طریق فرآیندهای چاپ نامتعارفی مثل چاپ پلاتین/پالادیم و کاربرد کاغذهای پوستی و ورق طلای ۲۴ عیار، به تصاویر دیجیتال خود مادیت پیکتریالیستی می‌بخشد. برْک‌هُلْدر با تجربه‌گری‌هایش موفق به ابداع فرآیندهای چاپ رنگ روی پلاتین [۳] در سال ۲۰۰۱ (تصویر ۳) و چاپ پلاتین روی ورقه‌ی طلا [۴] در سال ۲۰۰۷ (تصویر ۴) شده است.
آثار نوآورانهی او از مناظر طبیعی با کیفیات فرمگرایانه و وزن عاطفی‌شان ارجاعی هستند به آثار نقاشان پلَن آر، مشخصاً کارهای نقاشان مکتب هادسن ریوِر (تصویر ۸) در اواسط سدهی نوزدهم، و عکاسان پیکتریالیست اواخر سدهی نوزدهم و اوایل سدهی بیستم، و بازتابی از نگرش او: «دغدغه‌ی من در عکس‌هایم بیشتر صداقت عاطفی است تا صداقت این‌همانی. کار من این است که به زیبایی و جذّابیت بصری واکنش نشان دهم و عکسی تهیه کنم که احساساتم درباره‌ی سوژه را به بیننده منتقل کند.» [۵] برْک‌هُلْدر همچنین در نقش معلم با برگزاری کارگاه‌ها و آموزش شیوه‌های کاری خود، به اشاعه‌ی این فلسفه‌ی زیبایی‌شناختی و پیوند میان دو حوزه‌ی ظاهراً ناهمگون عکاسی دیجیتال و فرآیندهای قدیمی عکاسی کمک کرده است.
برْک‌هُلْدر تکنیک رنگ روی پلاتین را نخستین بار در سال ۲۰۰۱ به کار برد. او نخست عکس رنگی را با استفاده از جوهر رنگی آرشیوی روی کاغذ پنبه‌ای چاپ می‌کند. این عکس سپس به تاریکخانه رفته، با ماده‌ی حساس پلاتین/پالادیم آغشته شده و زیر نور فرابنفش با نگاتیو دیجیتالی نوردهی می‌شود. مایه‌های پلاتین عکس را کامل کرده و نتیجه‌ی کار، نوعی عکس پلاتین با لایه‌ی رنگی رقیق است. تلفیق این دو ماده‌ی متمایز، پالت رنگی منحصربه‌فردی به دست می‌دهد.
برْک‌هُلْدر این تکنیک را نخستین بار در سال ۲۰۰۷ به کار برد. سطح پوستی نخست به‌صورت دستی با پلاتین/پالادیم آغشته شده و سپس نگاتیو دیجیتال زیر نور فرابنفش نوردهی شده و ظاهر می‌شود. ورق طلا به پشت عکس نهایی اضافه شده و جلادهی می‌شود تا سطحی نیمه‌شفاف پیدا کند.
مناظر پیرامون خانه‌ی برْک‌هُلْدر در پَلن‌ویل نیویورک منبع الهام نقاشان مکتب نقاشی هادسن ریوِر، از جمله تامس کل، بود. عکس‌های او از نواحی پیرامون رودخانه‌ی هادسن، بزرگداشت این نقاشان و بازتابی هستند از رابطه‌ی رمانتیک‌شان با طبیعت.
پانویس‌ها:
[۱] Dan Burkholder
[۲] plein air، نقاشی در محل به‌جای استودیو. این سبک نقاشی در سدهی نوزدهم میان مکاتب نقاشی رمانتیک، از جمله مکتب هادسن ریوِر، و امپرسیونیست‌ها اهمیت یافت.
[۳] pigment over platinum print
[۴] platinum over gold leaf print
[۵] Robert Hirsch, Transformational Imagemaking: Handmade Photography Since 1960 (New York and London: Focal Press, 2014), 165.
[۶] Thomas Cole (1801 – ۱۸۴۸)
