نیکون در تاریخ ۱۵ تیرماه ۸۵ نسخه آزمایشی نرم افزار Nikon Capture NX را برای دریافت عمومی منتشر نمود. این نرم افزار حاصل مشارکت نیکون با شرکت Nik Software و در حقیقت نسخه جدید نرم افزار معروف Nikon Capture می‌باشد. به گفته شرکت نیکون نرم افزار Nikon Capture NX‌ (که از این پس برای سهولت او را NX می نامیم)، یک نرم افزار کامل برای عکاسان دیجیتال بوده و تمامی مراحل روند کاری مورد نیاز ایشان را پوشش می‌دهد.
نسخه آزمایشی ۳۰ روزه این نرم افزار از این آدرس قابل دانلود است. در این نوشته سعی میکنم این نرم افزار را بررسی کرده و مشخص کنم که:
۱ – این نرم‌افزار چه ویژگیهایی دارد و چه نوآوریهایی در آن بکار رفته است؟
۲- آیا این نرم‌افزار می‌تواند ادعای یک نرم افزار کامل برای workflow‌ دیجیتال داشته باشد؟
۳- چه کسانی می‌توانند از این نرم افزار استفاده کنند و برای چه کسانی مناسب است؟

————————————————————————————————-
نصب
این نرم افزار در دو نسخه برای دانلود موجود است. یکی بدون Microsoft .Net Framework و یکی به همراه آن. نسخه اولی حدود ۱۳ و دومی حدود ۶۹ مگابایت حجم دارد که اگر این ابزار را در ویندوزتان ندارید، مجبورید که نسخه کامل ۶۹ مگابایتی آنرا دانلود کنید.
پس از دریافت، مراحل نصب بدون مشکل طی شد و با یک restart کامپیوتر (بعلت این‌که من از قبل دات نت فریم ورک نداشتم) نرم‌افزار آماده اجرا شد. طبق گفته سایت نیکون حداقل حافظه مورد نیاز برای این نرم افزار ۲۵۶ مگابایت است. اما بنظر می‌آید که حداقل برای پردازشهای فایلهای RAW نیازمند یک گیگابایت حافظه باشید. در سیستم من که ۵۱۲ مگابایت حافظه دارد، در اکثر اوقات موقع کار با فایلهای RAW سروصدای هارد دیسک شنیده میشد.
در همان ابتدای اجرا، نرم افزار نشان داد که مدیریت رنگ را جدی گرفته است. چون در یک کادر سوال کرد که فضای رنگی مورد استفاده نرم افزار را تعیین کنم و یا اجازه دهم که خود نرم افزار فضای رنگی عکسها را شناسایی نماید. که چون از فضای sRGB استفاده می‌کنم، همین فضا را به عنوان پیش فرض انتخاب کردم.

رابط کاربری

اینترفیس کاربری نرم افزار بنظر من جذاب است. هم چیدمان منظمی دارد و هم براحتی میتوان با کلیک روی آیکونهای مثبت و منفی کنار هر کادر، آنها را آشکار یا مخفی کرد که این مساله در موقع کار خیلی بدردبخور است. امکان تغییر محل و قفل کردن حرکت کادرها هم براحتی در دسترس است. با چند ساعت کار کردن با آن، کاملا با آن عادت کردم و مشکلی از لحاظ کاری نداشتم. ابزارهای ویرایشی در بالای صفحه، ابزارهای browsing‌ عکسها در سمت راست و ابزارهای نمایش دهنده اطلاعات مربوط به تصویر (مثل هیستوگرام و کنترلهای مربوط به ویرایش و …) در سمت چپ کادر قرار دارند.

Browser

خب، یک مرحله مهم روند کاری browse کردن و کارهای مربوطه است. همان ابتدای اجرای نرم‌افزار صفحه خوش‌آمدگویی باز می‌شود که فایلهای اخیرا استفاده شده و فولدرهای اخیرا استفاده شده را لیست می‌کند تا پیدا کردن فایلهای اخیر راحت باشد. Browser خود نرم افزار هم کاربری آسانی دارد. با استفاده از قسمت file directory لیست دایرکتوریها و فایلها نمایش داده می‌شود و با انتخاب هر دایرکتوری تصاویر کوچک مربوط به فایلها در صفحه browser دیده می‌شود. فایلهای RAW‌ نیز براحتی و به سرعت دیده می‌شوند. با انتخاب هر تصویر می‌توان اطلاعات Exif کامل آنرا در قسمت camera setting دید و همچنین براحتی اطلاعات متادیتا مربوط به IPTC ( مثل نام عکاس/ وب سایت/ کپی رایت و ….) را در قسمت IPTC ویرایش و ذخیره نمود. کار با این قسمت بسیار راحت و سریع انجام می‌شود. بدون نیاز به باز کردن قسمت دیگری از نرم‌افزار یا صفحه جداگانه. و خب بنظر من، این یک مزیت مهم است.

ویرایش و پردازش فایلها (شامل فایلهای jpeg‌ و RAW )
یک فایل RAW را باز کردم. یک progress bar باز شد و روند رندرینگ آن‌را نشان داد. و عجیب بود که کمی طول کشید تا فایل کاملا باز و آماده کار شد. در قسمت ابزارهای ویرایشی قسمتی بنام base adjustment وجود دارد که خود شامل زیربخشهای مختلفی مانند camera adjustment‌ ، RAW adjustment ، Light & color ، Detail و lens adjustment می باشد. در قسمت camera adjustment تنظیمهای پردازشی مثل تنظیم مد رنگی ( I ، II و …)، تنظیم کنتراست ،شارپنس، تراز سفیدی و tone curve ( که نوعی مدیریت دقیق تنظیم کنتراست در دوربینهای نیکون است) وجود دارند. در قسمت RAW‌ نیز همان‌طور که انتظار می‌رود، بقیه تنظیمها مثل Exposure compensation و Hue و نیز چند تنظیم خاص مثل Moire reduction و dust off (که در دوربینهای نیکون با استفاده از یک فایل تصویری خاص تهیه شده توسط دوربین، امکان حذف خودکار اثرات ناشی از گرد و غبار موجود روی سنسور وجود خواهد داشت) و حذف خودکار اعوجاجهای رنگی است. تنظیمات همگی براحتی و به سرعت روی عکس اعمال می‌شود. تنظیمات مربوط به نور و رنگ نیز کامل و بدون نقص بود. تنظیم همزمان Level‌ و Curve حتی برای کانالهای رنگی مختلف و امکان تهیه عکسهای سیاه وسفید با امکان تنظیم دقیق کانالها از آن جمله بودند. درقسمت detail کنترل نویز تصویر و نیز unsharp masking انجام گرفته و در قسمت lens نیز اشکالات مربوط به vignette و fisheye‌ رفع می‌شود. قسمت فیش آی تصاویری را که با لنز فیش‌آی ۱۰.۵ نیکون گرفته شده باشد را به صورت تصاویری اصلاح می‌کند که با یک لنز واید rectilinear تهیه شده‌اند. همچنین اصلاح lens distortion ها که در قسمت enhancement steps‌ وجود دارد.
از این تنظیمات، دو قسمت camera adjustment و RAW adjustment مخصوص فایلهای RAW‌است و بقیه موارد برای همه فایلها قابل انجام است. موتور RAW نرم افزارهای Nikon capture همیشه در سرعت و دقت معروف بودند که این نرم افزار هم به حق فرزند خلف آنهاست.
خب، دو نکته در این قسمت جلب توجه می‌کند:
الف) همانگونه که متوجه شدید، تنظیمات مربوط به پردازش RAW و تنظیمات دیگر، هردو در کنارهم و قابل انجام به طور همزمان بر روی فایلها است و این می‌تواند یک مزیت مهم محسوب گردد.
ب) نکته جالب دوم درمورد تنظیمات این است که همه تنظیمات به صورت یک لیست مرتب شده‌اند و با یک کلیک روی چک مارک کناری هر یک، امکان حذف آن ویرایش ویژه وجود دارد. امکان حذف تمام ویرایشهای زیر مجموعه یک قسمت ویرایشی مثل light & color‌ هم وجود دارد. این مساله نیز یک مزیت مهم و جالب است.