قسمت سوم: Adobe Camera RAW
مبدل قدرتمند Adobe Camera RAW که همراه فتوشاپ CS ارائه شد (و البته بعنوان یک افزودنی مجزا برای نسخه های قدیمیتر آن نیز در دسترس میباشد)، انقلابی را در روند کاری عکاسی دیجیتال ایجاد کرد: از یک طرف باعث یکی شدن مرحله تبدیل RAW با سایر مراحل روند کاری شد و از سوی دیگر دارای برتریهای واضحی بر سایر مبدلهای RAW همراه دوربینها، میباشد. این مبدل از تمام فرمتهای RAW فعلی که توسط دوربینهای SLR و غیرSLR تولید میشوند، پشتیبانی کرده و با معرفی دوربینهای جدید، نسخه به روز شده این پلاگین نیز در سایت ادوبی برای دانلود قرار داده میشود. (پس از دانلود نسخه های جدید این مبدل، فایل camera raw.8bi را در فولدر \Program Files\Adobe\Photoshop CS\Plug-Ins\File Formats کپی نمایید).
اما برای استفاده درست از این ابزار، نیاز به آشنایی با امکانات و طرز استفاده از آن داریم چرا که در غیر اینصورت نه تنها این ابزار قوی کمکی نمیکند که گیج کننده نیز خواهد بود. در این قسمت سعی میکنیم با این ابزار قوی آشنا شویم.
در صورتیکه فعلا دوربینی در اختیار ندارید که خروجی RAW تولید کند، میتوانید از این آدرس یک فایل RAW را دانلود نموده و مطالب این قسمت را روی آن تمرین نمایید (حجم فایل ۷ مگابایت است)
وقتی که فایل RAW خود را در فتوشاپ CS باز میکنید، با صفحهای مانند شکل زیر مواجه خواهید شد.
در سمت چپ، نمایی از تصویر دیده میشود و در سمت راست کنترلهای ابزار در دو حالت Advanced و Basic وجود دارند. در زیر تصویر نیز اطلاعاتی نظیر فضای رنگی مورد استفاده (Color Space)، اندازه و رزولوشن تصویر و نیز عمق بیتی تصویر (مثلا ۱۶ بیت در هر کانال رنگ) نشان داده میشود. ابتدا مطمئن شوید که عمق بیت تصویرتان ۱۶ بیت بوده، اندازه تصویرتان معادل دقت عکسی است که با دوربینتان تهیه کرده اید و همچنین Color Space روی Adobe RGB تنظیم شده باشد.
مرحله تبدیل RAW در کامپیوتر شامل انجام اعمال مختلفی است که لازم است بر تصویر خام RAW اعمال شود تا برای تهیه خروجی مناسب شود. این مراحل، همانگونه که میدانید، در مورد فرمت JPEG در خود دوربین صورت میگیرند اما در فرمت RAW در کامپیوتر و بر حسب میل و سلیقه کاربر انجام خواهد شد.
– یکی از مراحل کار، تنظیم و اصلاح تراز سفیدی White balance است. چرا که در فرمت RAW ، دوربین هیچگونه تغییری در دمای رنگ تصویر برای اصلاح تراز سفیدی انجام نمیدهد. این تنظیم باید در ابتدای کار صورت گیرد چون در غیر اینصورت امکان انجام درست سایر مراحل وجود ندارد. در صفحه کنترل نیز این تنظیم در ابتدای همه تنظیمات در قسمت Adjust قرار گرفته است.
برای تنظیم تراز سفیدی از کنترل temperature استفاده میشود. با کمک این کنترل میتوان دمای رنگ را از آبی تا زرد (در مقیاس کلوین) تغییر داد و به دمای رنگ مناسب که همان تراز سفیدی مورد نیاز است، رسید. برای تنظیم دقیقتر میتوان از کنترل زیر آن (Tint) هم استفاده کرد که تغییرات را در راستای سبز تا بنفش انجام میدهد. با کمک این دو، امکان تنظیم دقیق تراز سفیدی مورد نظر وجود دارد. برای راحتی کار میتوان از منوی روبروی White balance انواع پیش تنظیمها، نظیر تراز سفیدی لامپ تنگستن و روز آفتابی و… را انتخاب کرد تا تنظیم به طور خودکار به تصویر اعمال شود که البته مشخص است از لحاظ دقت به پای روش قبلی نمیرسد.
ذکر دو نکته در اینجا ضروری است. بهترین و حرفهایترین راه تنظیم تراز سفیدی این است که در ابتدای شروع عکاسی در یک موقعیت خاص، ابتدا از صفحه استاندارد خاصی (که Color Checker نامیده میشود) یک عکس گرفته شود و سپس در پایان پروژه عکاسی برای تنظیم تراز سفیدی، ابتدا عکس مربوط به color checker را باز کرده و با ابزار eyedropper (انتخاب کننده رنگ) روی دومین مربع روشن آن (مطابق شکل زیر) کلیک شود. با این کار خود مبدل، روند تنظیم تراز سفیدی را انجام خواهد داد. سپس این تنظیم را ذخیره کرده و در تمام عکسهای بعدی پروژه، به راحتی اعمال نمود.
نکته دوم این است که این تنظیم دقیق تراز سفیدی را که در مبدل RAW انجام میشود، بهیچ وجه نمیتوان در حالات غیر RAW در فتوشاپ انجام داد. امکان تنظیم تراز سفیدی با استفاده از Levels فتوشاپ وجود دارد اما نه تنها دقت کافی ندارد که گاهی اصلا تنظیم آن غیر ممکن است: چرا که در تصاویر JPEG، تنظیم و تغییر دمای رنگ توسط دوربین بر تصویر اعمال شده و تغییر آن مشکل و یا غیر ممکن است.
– مرحله دوم در تبدیل، اصلاح روشنایی است. اصلاح روشنایی در این روش اصلا قابل مقایسه با روشهای معمولی اصلاح روشنایی در فتوشاپ نیست چرا که آن تصاویر توسط اصلاح gamma درونی دوربین تغییر یافتهاند. همانطور که قبلا نیز تاکید کردهایم، در فایل خام حاصله از دوربین دیجیتال، اکثر اطلاعات روشنایی در استپهای روشن تصویر قرار دارد و اصلاح گاما باعث متوازن نمودن این اطلاعات در کل تصویر خواهد شد. حال اگر این اصلاح گاما در مرحله تبدیل RAW و توسط کاربر و با توجه به نوع عکس انجام شود، حتما و واضحا برتر از اصلاح گاما درونی دوربین خواهد بود. برای آنکه از حداکثر میزان اطلاعات در مرحله تبدیل RAW استفاده کنیم، بهتر است در مورد مناظری که دارای Dynamic range وسیع (از روشنایی شدید تا سایه) هستند، با توجه به هیستوگرام live، طوری عکس بگیریم که بیشترین حجم اطلاعاتی در سمت راست هیستوگرام وجود داشته باشد اما در عین حال Overexpose نیز نگردد. با این روش که به آن Expose to right میگویند، حجم اطلاعات بیشتری را در استپهای روشن تصویر ذخیره کرده اید تا در مرحله تبدیل RAW بهتر بتوانید آنرا در کل تصویر منتشر نمایید. برای اصلاح گاما و تنظیم نورسنجی در مبدل RAW از کنترل Exposure استفاده میکنیم. برای اینکه به حداکثر جزئیات در مناطق روشن و تاریک تصویر دست یابید، دکمه ALT را گرفته و سپس کنترل Exposure را حرکت دهید تا اینکه نقاط سفید رنگی در پس زمینه ایجاد شود. هر چقدر این نقاط کمتر باشد تنظیم دقیقتر است. البته ذکر این نکته لازم است که این روش اخیر شاید همواره کاربردی نباشد و گاه کاربر بخواهد روشنایی را بر طبق میل خود تنظیم نماید.
– کنترل Brightness معادل تنظیم با کنترل نقطه میانی level فتوشاپ است. و کنترل shadow که نقطه سیاه تصویر را تعیین میکند، معادل تنظیم نقطه سیاه در کنترل level است. در حقیقت با کنترل Shadow میتوانید مناطقی از تصویر را که میخواهید سیاه مطلق باشند، تعیین نمایید. برای راحتی کار، دکمه ALT را بگیرید و سپس کنترل shadow را آنقدر تغییر دهید تا در مناطق مورد نظر شما (در پس زمینه سفید) نقاط سیاهرنگی ایجاد شوند. درست قبل از ایجاد این نقاط، بهترین محل تنظیم این کنترل است. این دو کنترل در مراحل پس از تبدیل RAW نیز در دسترس هستند اما برای راحتی و یکپارچگی کار، در این ابزار نیز قرار داده شده اند.
– کنترل contrast برای تنظیم کنتراست تصویر بکار میرود. جالب است که این کنترل اصلا معادل کنترلcontrast فتوشاپ نیست بلکه کاری معادل ایجاد منحنی S شکل در کنترل Curve انجام میدهد. همانگونه که قبلا در مطلب افزایش کنتراست تصاویر گفتیم، میتوان با کنترل Curve و ایجاد منحنی S شکل، کنتراست تصاویر را افزایش داد. در حقیقت کنترل Contrast در مبدل Raw نیز ایجاد یک منحنی S شکل در کنترل Curve میکند تا کنتراست تصاویر افزایش یابد.
– کنترل Saturation نیز برای تنظیم اشباع رنگ بکار میرود. تنظیم اشباع رنگ در مبدل RAW (بجای تنظیم آن در فتوشاپ) یک برتری مهم دارد: اگر بخواهید تصاویرتان را به صورت ۸ بیتی تبدیل کنید (مثلا برای انتشار در وب) بهتر است که تنظیم اشباع رنگ را در مرحله تبدیل RAW انجام دهید که کار با فایل ۱۶ بیتی به مراتب دقیقتر از فایل ۸ بیتی است.
برای تنظیمات و کنترل بیشتر وارد قسمت advanced میشویم.
– Detail:
در قسمت Detail با کنترلهای Sharpness، Luminance smoothing و Color Noise Reduction روبرو خواهید شد. کنترل Sharpness مسئول افزایش شارپنس لبه ها است و اینکار را بر کل تصویر اعمال میکند. توصیه میشود که بهتر است زیاد از این کنترل استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث اشکالاتی در مناطقی از تصویر شود. بهتر است انجام شارپنس را به بعد از تبدیل RAW و در مرحله ویرایشهای داخل برنامه فتوشاپ (با استفاده از Unsharp masking، همراه با استفاده از ماسکهای مورد نیاز) موکول نمایید.
Color noise reduction میتواند بخوبی نویزهای رنگی را (در عکسهایی که با ISOهای بالا گرفته شده است) کاهش دهد.
نکته: در هنگام استفاده از کنترلهای قسمت Detail حتما بزرگنمایی تصویرتان روی ۱۰۰% بگذارید تا به تغییرات ایجاد شده پی ببرید وگرنه نمیتوانید این تغییرات را مشاهده نمایید.
Lens:
در قسمت کنترلهای لنز، امکانات جالبی وجود دارد که در حالات غیرRAW در فتوشاپ در دسترس نمیباشند. امکان اصلاح اعوجاج های رنگی (Chromatic aberration ) یکی از این کنترلها است. اعوجاج رنگی در اثر عدم توانایی لنز در فوکوس یکنواخت رنگهای مختلف، ایجاد میشود. در این کنترل شما قادر خواهید بود که اعوجاج رنگی قرمز/فیروزهای (Red/Cyan=R/C) و نیز آبی/زرد (Blue/yellow=B/Y) را اصلاح نمایید. برای راحتی کار میتوانید در حین تغییر کنترلها ، دکمه ALT را بگیرید تا کانالهای مجزا رنگی را مشاهده نمایید.
اصلاح Vignetting (تاریک شدن گوشه های تصویر در برخی لنزهای واید)، نیز در این قسمت ممکن است.
Calibrate:
در نسخه جدید مبدل RAW که در فتوشاپ CS وجود دارد، میتوانید به طور کامل اشکالات و انحرافات رنگی دوربین را اصلاح نمایید. مثلا برخی دوربینها تمایل دارند که رنگ قرمز را کمی آلبالویی کنند. در این قسمت میتوانید این انحرافات رنگی را با Hue و نیز اشباع رنگهای قرمز، آبی و سبز اصلاح کنید. کنترل Shadow Tint نیز جالب است: برخی دوربینها در حالیکه تمام رنگهای تصویر را بخوبی منتقل میکنند اما در مناطق سایه، ایجاد یک ته رنگ مینمایند که این مشکل نیز با Shadow Tint قابل اصلاح است.
در مورد قسمت Calibrate دو نکته وجود دارد: اول آنکه با این قسمت نمیتوانید تراز سفیدی White balance تصویر را اصلاح کنید چرا که فقط امکان کنترلهای دقیق و جزئی در Hue و Saturation وجود دارد. دوم آنکه این قسمت اصلا معادل تنظیمات Hue/Saturation در فتوشاپ نیست و تغییراتی خاص خود در فایل RAW اعمال میکند.
حتما با خود میگویید که انجام این همه تنظیم و کنترل برای تمام عکسها، کاریست بس مشکل! و وقتگیر. اما برای این مشکل نیز در مبدل RAW راه حلی وجود دارد و آنهم امکان ذخیره کردن تمام تنظیمات انجام شده و استفاده مجدد ازآنها در آینده است.
پس از انجام تنظیمات میتوانید با دکمه روبروی قسمت Setting وارد منوی مخصوص اینکار شوید و گزینه Save Setting را انتخاب نمایید.
بهتر است بجای گزینه فوق، گزینه Save Setting Subset را انتخاب کنید چرا که با این روش میتوانید انتخاب کنید که چه جنبه هایی از تنظیمات شما ذخیره شود.
این موضوع اهمیت فراوانی دارد. مثلا اگر پروژه ای را با لنز خاصی کار میکنید برای اعمال تنظیمات Chromatic Aberration و Vignetting گزینه های مربوطه را انتخاب کنید چرا که این اشکالات در تمام عکسها مشترک خواهد بود، اما چون ممکن است در شرائط نوری مختلفی عکاسی نمایید گزینه Exposure یا White balance را انتخاب نکنید. اگر تنظیمات اخیر شما مربوط به پروژه عکاسی در آتلیه است و شرائط نوری ثابتی دارد، میتوانید گزینه های مربوط به نورسنجی و تراز سفیدی را نیز جزو انتخاب ذخیره شده خود قرار دهید. به همین ترتیب میتوانید برای شرائط مختلف کاری خود، تنظیمات خاص و مناسب آنرا ذخیره نمایید تا در آینده براحتی در دسترس شما باشد.
یک امکان جالب دیگر در مبدل Adobe RAW، امکان افزایش اندازه تصویر است. همانگونه که میدانید، میتوان در فتوشاپ (در قسمت Image Size) نسبت به افزایش اندازه فایل تصویری اقدام کرد که این کار از طریق الگوریتمهای Interpolation انجام میشود. بهترین نوع الگوریتم موجود در فتوشاپهای قدیمی نوع Bicubic و در فتوشاپ CS نوع Smoother Bicubic میباشد. هر چند برخی عقیده دارند که برخی الگوریتمهای دیگری که در فتوشاپ وجود ندارند (مانند Stair interpolation) بهتر از الگوریتمهای فوق عمل میکنند. نکته مهم دیگر در انجام Interpolation این است که این عمل بهتر است بتدریج انجام شود. یعنی اگر مثلا قرار است فایل را ۲ برابر بزرگ کنیم بهتر است این کار در چندین مرحله و هر مرحله فقط به اندازه ۱۱۰% بزرگنمایی انجام شود که اینکار کیفیت بهتر فایل نهایی را در پی خواهد داشت.
حال جالب است بدانید که امکان انجام Interpolation فایل در خود مبدل RAW نیز وجود دارد. و جالبتر آنکه، نتیجه کار آن نسبت به حتی الگوریتم Smoother Bicubic فتوشاپ نیز بهتر است. فقط تنها محدودیت موجود این است که نمیتوانید فایل را با هر نسبت خاص بزرگ نمایید و انتخابهای موجود برای بزرگنمایی آن محدود است. برای استفاده از این امکان، در قسمت Size ، اندازه مورد نظر خود را انتخاب نمایید.
پس از انجام تمام تنظیمات مورد نظرتان، دو راه در پیش خواهید داشت:
۱- اگر تنها روی یک تصویر خاص کار میکنید، کافیست که روی OK بزنید تا پردازشهای لازم روی فایل RAW شما انجام شود و خروجی آن در فتوشاپ تولید شود و در صورت نیاز سایر ویرایشهایتان را روی آن انجام دهید.
۲- اگر میخواهید روی یک سری فایل پردازش یکسانی انجام دهید، روی دکمه OK کلیک نکنید. بلکه این پردازشها را به صورت Metadata ذخیره نمایید: برای اینکار دکمه ALT را بگیرید و سپس روی گزینه update (که بجای OK ظاهر شده است) کلیک کنید.
قبلا گفتیم که فایلهای RAW تمام تنظیماتی را که عکاس حین عکاسی در دوربین انجام میدهد، به صورت Metadata ، همراه با فایل ذخیره میکند. حال پس از انجام تنظیمات لازم در مبدل RAW نیز میتوان بدون انجام پردازش روی فایل، فقط تمام تغییرات را به صورت Metadata ذخیره کرد (در حقیقت Metadata قبلی را آپدیت نمود). اما فایده اینکار چیست؟
وقتی با تعداد زیادی فایل RAW سر و کار دارید بهتر است پس از انجام تنظیمات لازم در مبدل RAW ، و بدون انجام پردازش، فقط این تنظیمات را وارد Metadata فایل کنید و بدون اتلاف وقت سراغ فایلهای بعدی بروید و با انجام تنظیمات مورد نیاز (یا استفاده از تنظیمات قبلی که ذخیره کرده اید)، همه فایلها را به سرعت تنظیم نمایید. در نهایت میتوانید سر فرصت، فایلهایتان را باز کرده و فقط روی دکمه OK بزنید تا پردازشها انجام گردد. چرا که بهرحال مرحله انجام پردازش، وقت گیر بوده و بهتر است سر فرصت و روی همه فایلها انجام گردد.
در اینجا بحث مبدل Adobe camera Raw به اتمام میرسد. هر چند ناگفته های زیادی هنوز باقیمانده است اما با دانستن نکات عملی فوق براحتی میتوانید از این قدرت برای تبدیل فایلهای RAW خود استفاده نمایید. اگر عمری بود، در آینده نکات حرفهایتر وظریفتری از این غول خفته! در فتوشاپ بیان خواهیم کرد.
در قسمت بعدی از سلسله مباحث روند کاری عکاسی دیجیتال، به برخی نکات پیشرفته در زمینه تبدیل فایلهای RAW خواهیم پرداخت.
هوم.. کماکان پوله که حرف اولو میزنه! مثلا الآن مردم همه پولدار شدن دوربیناشون RAW میده بیرون، میان اینجا رو می خونن و حال می کنن! ما که دوربینمون TIF رو هم زورکی میده کم کم باید به این نتیجه برسیم که “دیجیتالم کجا بود”!
هوم.. کماکان پوله که حرف اولو میزنه! مثلا الآن مردم همه پولدار شدن دوربیناشون RAW میده بیرون، میان اینجا رو می خونن و حال می کنن! ما که دوربینمون TIF رو هم زورکی میده کم کم باید به این نتیجه برسیم که “دیجیتالم کجا بود”!
نعما جان. ممنون. خیلی عالی و کاربردی بود. طبق قولی که دادی منتظر خواندن مطالب بیشتری در مورد بقول خودت غول خفته فتوشاپ می مانیم. باز هم ممنون.
نعمای عزیز دستمریزاد / یک سئوال – همانطور که میدانید بسته به نوع دوربین فرمت RAW شکل های مختلف پیدا میکند مثلا در نیکون NEF است از اونجایی که من از دی ۷۰ استفاده میکنم در نتیجه با NEF سرو و کار دارم. من وقتی از فتو شاپ cs استفاده میکنم مبدل دیگری ظاهر میشود که البته خیلی عالی است ولی تمام کتنرل هایی که شما شرح داده اید در آن نیست و فقط شامل EV و WB است که البته بخصوص EV فوق العاده مفید است . این تفاوت در کتنرلها موحود در مبدل مربوط به فرمت است یا اینکه شما از ورژن جدیدتری استفاده کرده اید.
ممنون رضا جان
در مورد مشکل با دی۷۰ :اگر نسخه adobe camera raw شما قدیمی باشد و دی ۷۰ را ساپورت نکند با پیغام could not complete your request because it is not the right kind of document یا file-format could not parse the file روبرو خواهید شد.
اما مشکل شما بعلت یک نوع تداخل با مبدل دیگر ( احتمالا Nikon View یاBibbleFormat ) است. این مبدلها نیز فایلهای مربوط به خود را در همان فولدر Program Files\Adobe\Adobe Photoshop CS\Plug-Ins\File Formats میریزند ( به نامهای Nikon NEF Plugin.8bi یاBibbleFormat.8bi یا …) برای حل مشکل این فایلها را به محل دیگری منتقل نمایید.به احتمال زیاد مشکل شما حل خواهد شد
من با فایل مربوط به دی ۷۰ هم تست کرده ام و مشکلی نداشت.
اما کلا بد هم نیست که آخرین ورژن adobe camera raw را دانلود کنید که معمولا امکانات بیشتری داره و برخی خطاهای قبلی رو رفع کرده:
http://www.adobe.com/support/downloads/product.jsp?product=39&platform=Windows
موفق باشید
نعما جان ممنون از راهنمایت / ولی هیچ کدام از فایلهایی که گفته بودید در آدرس مذکور نبودند و من ناچارا همه فایلها را بجز فایل دانلود شده را به آدرس دیگری منتقل کردم ولی همچنان همان ویندوز و مبدل قبلی باز میشود ممکن نرم افزار نیکون این مبدل را در جای دیگر کپی کرده باشد. سربلند باشی
لطفا فولدر
\Program Files\Adobe\Photoshop CS\Plug-Ins\Adobe Photoshop Only\File Formats
رو هم چک کن.احتمالا اونجا پیدا بشه. اگر باز هم پیدا نشد فایل Nikon NEF Plugin.8Bi رو سرچ کن شاید جای دیگه ای جا خوش کرده باشه
سلام .برای دانلودجدیدترین نرم افزارها به من سربزن .
بای
http://www.funnyblog.persianblog.com