همانگونه که می‌دانید، خروجی RAW یکی از مهمترین مفاهیم عکاسی دیجیتال حرفه ای است. از سوی دیگر، در مورد این خروجی هم بدفهمی‌هایی در بین کاربران حرفه‌ای وجود دارد و هم مشکلاتی ناشی از عدم سازگاری و توقعات خاص کاربر.
مشخصا برای استفاده از این فرمت، باید یا از نرم‌افزار‌های مبدل کارخانه سازنده دوربین استفاده کرد و یا از نرم‌افزارهای شرکت‌های دیگر. در داخل فایلهای RAW یک preview تبدیل شده نیز وجود دارد که دوربین بر اساس این Preview ، هیستوگرام عکس و پیش‌نمایش آن را در LCD نمایش می‌دهد. این تبدیل درونی نیز توسط پردازشگر دوربین و با استفاده از کنترل‌هایی نظیر شارپنس، کنتراست، اشباع، منحنی تونال، وایت بالانس صورت می‌گیرد. این کنترلهای دقیقا همان‌هایی هستند که وقتی بخواهید یک خروجی JPEG تهیه کنید، می‌توانید با آنها بر خروجی عکس خود کنترل داشته باشید. اما همانگونه که می‌دانید این کنترلها بر فایل RAW تاثیری ندارند و تنها بر همان Preview درونی فایل و بالطبع در نمایش LCD، هیستوگرام اولیه و نیز نمایش اولیه عکس در مبدلهای RAW موثر خواهند بود.
تنها متغیرهایی که بر اطلاعات فایل RAW تاثیر دارند، سرعت شاتر، دیافراگم و ایزو است.


قبل از اینکه فایلهای RAW در نرم‌افزارهای مبدل توسط کاربر ویرایش شوند، سه پردازش زیر بر روی آنها صورت می‌گیرد:
۱-    ماتریکس بایر از حالت کد شده خارج می شود
۲-    یک منحنی تونال بر گسترش خطی تونیسیته عکس اعمال میشود
۳-    رنگ‌های ضبط شده بر اساس پروفایل درونی ویا خارجی، تفسیر می شوند.

مشخص است که دوربینهای مختلف، در نحوه ذخیره اطلاعات تونال ، گسترش آن و نیز اطلاعات رنگ متفاوت عمل می‌کنند. از طرفی این تفاوت‌ها در شرایط مختلف مانند وضعیتهای مختلف نوری، دماهای مختلف رنگ و … بیشتر نیز خواهد شد. نرم‌افزار‌های مبدل مخصوص هر دوربین که توسط کارخانه سازنده عرضه می شود، با استفاده از آن سه مرحله اولیه، فایلهای RAW خود را آماده پردازشهای بیشتر توسط کاربر می‌کنند. به دلیل همین تفاوت‌ها در نوع اعمال منحنی‌های تونال و نیز تفسیر رنگ است که بسیاری کاربران خروجی اولیه برخی مبدل‌ها را بیشتر می پسندند. مثلا دارندگان دوربین های Canon گاهی از خروجی نرم افزار DPP بیشتر از خروجی Adobe Camera RAW رضایت دارند. و یا در وادی نیکون، برخی بر سر خروجی  Capture NX‌ قسم می‌خورند.


بنابراین حتما متوجه شده‌اید که برحسب اینکه چه نرم‌افزاری را برای پردازش RAW انتخاب کنید ( نرم‌افزارهای اصلی شرکت سازنده ویا نرم افزارهای دیگر مانند ACR و Capture One …)، تفاوتهایی در خروجی فایلها وجود خواهد داشت. شاید بگویید که انعطاف پذیری زیاد فایل RAW این امکان را می دهد که بتوان با هر مبدلی، خروجی مورد نظر را تهیه کرد. در این مورد توجه شما را به موارد زیر جلب می‌کنم:
الف- گاهی تهیه خروجی مورد نظر با استفاده از کنترلهای مختلف مبدل RAW‌امکان پذیر است اما با صرف وقت فراوان.
ب- گاه اصلا امکان تهیه خروجی مانند خروجیهای نرم ‌افزارهای اصلی شرکت سازنده فراهم نمی‌شود. چون در مورد برخی عکسها و شرایط نور و رنگ‌ شان، تفسیرهای خاص رنگ و اعمال منحنی تونال نرم افزار اصلی، اساسا توسط نرم افزارهای دیگر ممکن نیست. در این موارد حتما دیده‌اید که هرچقدر با کنترلهای مبدل RAW بازی می‌کنید، بازهم نتیجه دلخواه حاصل نمی شود.
ج- در برخی موارد شاید بتوان برخی رنگها را تقریبا شبیه نرم‌افزارهای اصلی پردازش کرد. اما شاید تجربه کرده باشید که در این موارد، اشکالات دیگری در سایر رنگها ایجاد می شود و یا در مورد گسترش روشنایی، مشکلات دیگری مانند آثار مصنوعی در لبه‌ها، ایجاد می‌گردد.
مساله و مشکل دیگری نیز در مبدل‌های RAW بخصوص مبدلهای پرطرفدار ACR و Lightroom وجود دارد. در بسیاری از موارد کاربران خواستار رنگ‌های خاص در شرایط نوری ویژه هستند که چه بسا نتوان با کنترلهای رنگ موجود به آنها دست یافت. مثلا در یک پروژه عکاسی صنعتی، تمام رنگهای قرمز، ته رنگ نارنجی داشته و اشباع آنها هم کم است. در این موارد یا دسترسی به رنگ مورد نظر بدون ایجاد اشکال در سایر رنگها خیلی وقت گیر است و یا گاه غیر ممکن.


Adobe DNG Profiles and Editor
در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۷، ادوبی ACR 4.5 و Lightroom 2 را معرفی کرد. اما در بطن این معرفی، یک تغییر بزرگ هم وجود داشت که کمتر مورد توجه قرار گرفت. آن هم Adobe DNG Profile  و  Profile Editor بود.
ادوبی ابتدا فرمت استاندارد DNG را آپدیت کرد و آن را به نسخه ۱.۲ ‌ارتقاء داد. این ارتقاء باعث شد که ادوبی بتواند  برای مبدل RAW خود ( یعنی ACR و Lightroom) پروفایل بسازد. پروفایل یعنی چه؟ یعنی اینکه شما خواهید توانست مبدل RAW خود را مجبور کنید که رنگها و روشنایی را طبق نظر و منظور شما پردازش نماید. مثلا اگر بخواهید پردازش رنگ قرمز در یک پروژه، ویا نحوه گسترش روشنایی را کنترل کنید، به راحتی این کار ممکن خواهد بود. توجه کنید که این کنترل در واقع بر موتور اصلی نرم‌افزار مبدل خواهد بود و شما بعد از این مرحله اولیه، می توانید بقیه پردازشهای خود را طبق معمول انجام دهید.
برای این پیشرفت بزرگ دو مسیر در اختیار کاربران خواهد بود. یکی اینکه از پروفایلهای آماده ادوبی استفاده نماید. این پروفایلها فعلا و در مرحله آزمایشی شامل چند پروفایل از دوربین‌های Canon و Nikon است. مثلا شما براحتی می‌توانید مبدل ACR یا Lightroom خود را مجبور کنید که دقیقا شبیه دوربین Canon و Nikon ( ونیز شبیه نرم‌افزارهای مبدل DPP و Capture NX) فایلهای RAW شما را پردازش کند. به عبارت دیگر اصلا مهم نیست که چه دوربینی دارد؛ براحتی می‌توانید رنگهای عکسهای دوربین Nikon ( مانند آنچه که در خروجی JPEG‌اش دیده می شود و یا در خروجی Capture NX حاصل می شود) را بدست آورید و یا منحنی روشنایی را دقیقا مانند دوربین Canon و نرم‌افزار DPP‌اعمال نمایید. همچنین با این پروفایلها، پیش نمایش اولیه عکسهای RAW شما نیز دقیقا شبیه آنچیزی است که با کنترلهای درونی دوربین در فایل jpeg به آن دست می‌یافتید و یا در پیش نمایش اولیه RAW مبدلهای کارخانه ای نمایش داده می شد.


روش دوم ؛ استفاده از Profile editor‌ است. یعنی شما بر حسب نیاز، پروفایل خود را بسازید. مثلا رنگهای خاص را در برخی شرایط نوری فراهم کنید ( که با پردازشهای معمول RAW ممکن نبوده است) و یا منحنی خاصی را اعمال نمایید.


خب، حال می توانید تصور کنید که از این پس چه امکانات جالبی در اختیارتان خواهد بود. برحسب نیاز، هر نوع خروجی مربوط به هر دوربین را در اختیار خواهد داشت؛ براحتی خواهید توانست به رنگهایی دست بیابید که قبلا در مبدلهای ACR و Lightroom دسترسی به آنها ممکن نبود (مثلا دسترسی به رنگهای بسیار خالص قرمز، در حالیکه اثر بدی روی رنگ پوست نگذارد،)؛ یا اگر چند دوربین دارید که خروجی های آنها، علیرغم پردازش RAW متفاوت است، عکس‌های مشابهی از همه آنها تهیه کنید (علیرغم تفاوت های ساختاری سنسور و پردازنده شان، مثلا خروجی دوربین الیمپوس را شبیه کنن نمایید، آنهم به آسانی و سرعت). می‌توانید پروفایلهای خاص برای عکسهای دوربینهای مادون قرمز تهیه کنید (علیرغم محدودیت های تنظیم وایت بالانس در مبدل RAW که در این موارد مشکل ساز بود)
همچنین با این موتور تبدیل جدید و نیز اعمال پروفایلها، امکان پردازش بهتر فایلهای RAW نیز فراهم شده است: دسترسی بهتر به رنگهای اشباع در مناطق highlight ، امکان تفکیک بهتر رنگهای گرم و تولید بهتر رنگهای زرد و نارنجی و قرمز.
بنابراین شما با این امکانات جدید خواهید توانست ضمن اینکه از روندکاری حرفه‌ای ACR و Lightroom در فرآیند عکاسی دیجیتال استفاده کنید، میتوانید نوع پردازش این مبدل‌ها را نیز براحتی کنترل کرده و آن را شبیه مبدل‌ها یا دوربین‌های مورد نظرتان نمایید.


نکته جالب دیگر این است که چون این پروفایلها در بطن استاندارد جدید DNG1.2 فراهم شده اند، مزایای زیر نیز بر آنها مترتب خواهد بود:
اولا بزودی سایر مبدلهای RAW ( مانند Bibble) نیز خود را با این استاندارد جدید وفق خواهند داد (احتمالا تا فتوکینای ۲۰۰۸) و در نتیجه می‌توانند از این پروفایلها استفاده کنند.
ثانیا این پروفایلها میتوانند در بطن فایلهای DNG‌ نیز الحاق شوند و به این ترتیب تمام این امکانات را برای پردازش‌های آتی خود روی فایلهای DNG در اختیار خواهید داشت.


چگونه از این امکانات جدید استفاده کنیم؟
در حال حاضر Adobe DNG Profile و Profile Editor در مرحله آزمایشی هستند ولی می‌توان آنها را دریافت کرد و نصب نمود. فعلا فقط پروفایلهای دوربین‌های  Canon  و Nikon در دسترس هستند ( یعنی تمام دوربینها میتوانند خروجی‌های شبیه ایندو تولید کنند) اما مطمئنا با معرفی نسخه نهایی، تمام پروفایلها در دسترس خواهند بود.
استفاده از Profile ها راحت است. ابتدا آنها را از آدرس زیر دریافت کنید:
http://www.adobe.com/cfusion/entitlement/index.cfm?e=labs_cameraprofiles
سپس فایل را اجرا کنید تا نصب شود. در نهایت در قسمت Camera Calibration در ACR و lightroom می‌توانید پروفایلهای مورد نظر را اعمال نمایید


profile1.jpg

profile2.jpg

برای استفاده از Profile Editor  برای ساخت پروفایلهای خاص خود، ابتدا آن را دریافت کنید و نصب نمایید:
http://www.adobe.com/cfusion/entitlement/index.cfm?e=labs_dngprofileeditor

Pe_overview.jpg

استفاده از این ابزار نیاز به اطلاعات و تجربه بیشتری دارد که برای تازه‌کاران چندان آسان نخواهد بود و اساسا برای این گروه چندان پیشنهاد نمی شود. بزودی اطلاعات بیشتری در مورد استفاده از آن در سایت منتشر خواهد شد. تا آن زمان، بهترین مرجع برای یادگیری، مستندات خود ادوبی در آدرس زیر خواهد بود:
http://labs.adobe.com/wiki/index.php/DNG_Profiles%3AEditor

 

در پایان
این پیشرفت مهمی در پردازش RAW‌ محسوب می شود و تاثیر زیادی نیز بر رضایت کاربران از این فرمت خواهد داشت. چرا که هدف همه این مراحل، نیل به خروجی مورد نظر کاربر با آسانترین روش ممکن است.
همانگونه که متوجه شدید و در گذشته نیز تاکید کرده بودیم، پیشرفت در پردازش RAW همچنان ادامه خواهد داشت و باید در آینده منتظر امکانات بیشتری نیز باشیم. بنابراین عکاسی RAW و حفظ فایلهای اصلی ( و یا DNG) بسیار اهمیت خواهد داشت. مانند نگاتیو‌هایی که بعدا با داروهای جدید بتوان آنها را ظاهر کرد.

 

نعما م.روشن- مرداد۸۷

 

مرتبط:

مقالات مربوط به فرمت RAW