یکی از هنرمندان هنر مفهومی دو سال پیش با فضاسازی معینی کار خود را در مقابل موزه هنرهای معاصر تهرا ن به نمایش گذاشت. یکی از دوستان عکاس با استفاده از فضای ایجاد شده توسط آن هنرمند عکسهایی تهیه کرد که یکی از آن عکسها را در جایی ارائه کرد. چند روز پیش این هنرمند طی تماسی نظر مرا در باره حقوق این عکس پرسید. من اظهار نظری کردم که در این جا فعلا نمی آورم. پرسشهای این هنرمند را در این جا می آورم و نظر دوستان را جویا می شوم:
۱. عکاسان، به ویژه این اواخر در پی حق و حقوق خود از نشریاتی که آثار آنها را بدون اجازه و بی ذکر نام چاپ می کنند گله مند هستند. آیا عکاس می تواند این حق هنرمند دیگر را با استفاده از فضایی که هنرمند مفهومی برای ارائه اثرش به وجود آورده نادیده بگیرد؟
۲. در مواردی مثل عکسبرداری مثلا از مجسمه فردوسی تهران، عکاس می تواند از این مجسمه عکس بگیرد و عرضه کند. عکس متعلق به عکاس و مجسمه آشکارا مشخص است که کار او نیست. پس شبهه ای پیش نمی آید که مرز این دو کار مخدوش شود.
۳. اما در مورد عکسهایی که معمولا عکاس با چیدمان و فضاسازی معینی عکس تهیه می کند، آماده سازی فضا برای ایجاد مفهوم معینی قاعدتا جزئی از تلاش و کار عکاس به حساب می آید. حال اگر این فضا را دیگری آماده کرده باشد اثر عکاسی را باید به حساب عکاس گذاشت یا آن هنرمند؟ مشکل این جاست که فضاسازی آن هنرمند به دلیل نا آشنا بودن بیننده عکس با اصل اثر این مرز را مشخص نمی کند و تمامی فکر و هنر به حساب عکاس گذاشته می شود.
۴. آیا عکاس نباید چنین کاری بکند؟ یا زیر عکس علاوه بر نام عکاس نام آن هنرمند هم ذکر شود؟ آیا اصلا فکر و مفهوم موجود در فضا را می توان به حساب عکاس گذاشت؟
۵. اظهار نظرهای شما برای عکاسان ما راهگشا خواهد بود. اسماعیل عباسی
اسماعیل عباسی
جناب آقای عباسی
برداشت من چنین است که هنرمندی برای ارایه آثارش که مجسمه ، تابلونقاشی یاهرچیزدیگربوده اقدام به صحنه آرایی کرده ویکنفرعکاس ازاین صحنه عکس گرفته است.دراین موردبه استحضارمی رسانم :
۱. عکاس می بایست قبل ازعکسبرداری ،ازهنرمندموردنظراجازه می گرفت . اگراجازه نگرفته،مسلم است که به قانون وعرف عکاسی آشنایی نداشته است چون عکاس اگرقصدعکسبرداری ازگونی های نخودولوبیادریک مغازه بقالی هم داشته باشدبایدازصاحب مغازه اجازه بگیرد.
۲.عکاس، اگربخواهدعکس رادرجایی چاپ کندیاارایه نمایدبایدعنوان عکس او (نمایشگاه آثار آقایاخانم …)
باشدکه دراین صورت حق صحنه آراحفظ شده است.
۳.اماحدس بنده این است که هنرمندصحنه آراازابتدای امرازعکسبرداری از آثارش آگاهی داشته ولی اعتراضی نکرده است. اکنون که عکاس ازارایه یکی ازعکسهاامتیازی مادی یامعنوی کسب کرده ،هنرمند
موردنظربه فکرسهم خودافتاده است.(اگراشتباه فکرکرده ام ازهردوهنرمندامیدعفودارم) .
۴.اکنون که هنرمندان درپی گرفتن حقوق خودازناشران
غیرمجازآثارشان هستندبهتراست خودبه جان یکدیگر
نیافتندواین مسایل رادوستانه فیصله دهند.
کرامت منظوری
جناب آقای عباسی اظهار نظر کردن منصفانه بدون دیدن عکس و نیز فضای ایجاد شده توسط هنرمند دیگر مقدور نیست . به هر جهت اگر کپی کرده باشد اثر دیگری را مذموم است اگر از عناصر استفاده شده باشد اما به کلی اثر دیگری باشد حکم (!) متفاوت خواهد بود.
باسلام . اگر کارگردانی از روی یکی از فیلم نامه های آقای بهرام بیضایی فیلمی تهیه کند آیا آن فیلم متعلق به آقای بهرام بیضایی است ؟ یا اگر نویسنده ای از کتابی . فیلم نامه ای بنویسد آیا آن فیلم نامه متعلق به نویسنده کتاب است؟
پس اگر کسی از مجسمه فردوس عکس بگیرد عکس متعلق به آقای علی قهاری ( مجسمه ساز) نمیباشد و متعلق به عکاس است .
هنرمندان به جای همراهی کرد ن همدیگر در حال واژگون کردن همدیگر هستند .
حضرت سلیمان در کتاب جامعه می نویسد: همچنین متوجه شدم که بسبب حسادت است که مردم تلاش میکنند موفقیت کسب کنند.
این سخن مردی است که قرنها قبل از مامیزیسته است حال خودتان قضاوت کنید . به جای چاله کندن برای همدیگر آیا بهتر نیست راه را برای همدیگر هموار کنیم؟؟؟؟؟؟؟؟؟ مهرنگار
منهم با نظر مهرنگار موافقم.
و حتی بنظر من اون هنرمند باید از عکاس تشکر کنه که به کارش توجه کرده و عکس گرفته و اگه حالا اون عکسها خوب از آب درامده باشن که باید بیشتر ممنون باشه . چون هنرمند با نمایش اثارش هدفی جز انتقال احساسش نداشته و چه خوب که حداقل یک نفر (عکاس) اون حسو بخوبی گرفته و بخوبی عکاسی کرده