مهلت شرکت در فراخوان نخستین جشنوارهٔ ملی عکس سلامت نیشابور امشب به پایان میرسد و طبق اعلام دبیرخانه این مهلت تمدید نخواهد شد.
در همین زمینه و به منظور آشنایی بیشتر مخاطبان با محتوای این مسابقه، دبیرخانهٔ مسابقه اقدام به انجام گفتوگویی کوتاه با کیارنگ علایی یکی از اعضای هیات داوران کرده است که برای بازنشر در اختیار «سایت عکاسی» قرار گرفته است:
– تعریف شما از سلامت به عنوانی یکی از داوران جشنواره ملی عکس سلامت چیست؟
سلامت از نظر من توانایی به فعلیت رساندن انرژی بالقوه یک انسان است. انسان از درصد کمی از نیروی بالقوهاش استفاده میکند و بخش زیادی از این نیرو همیشه خفته میماند. سلامت: ایجاد تعادل کامل میان روح و روان آدمی است؛ جهت بالابردن کارکردهای ذهنی وی که حاصل آن سلامت روان و سلامت جسم خواهد بود. هدف غایی سلامت سوق دادن انسان به سمت روزگار وصل خویش است و این تنها در زمانی اتفاق میافتد که جسم و روح بدون هیچ اختلالی به همکاری با یکدیگر رسیده باشند و انسان از این تعادل، احساس آرامش کامل کند.
– نقش و تاثیر جشنواره ملی عکس سلامت در حوزه بهداشت و سلامت جامعه را چگونه ارزیابی میکنید؟
برگزاری جشنواره یکی از دهها شکل معرفی و تبلیغ پیامهای اجتماعی سازمان برگزارکننده است، اگرچه چنین هدفی هرگز در شکل عمومی مطرح نمیشود، اما جشنواره فارغ از سویههای هنری که دارد، میتواند بستری برای تبلیغ مفاهیم مورد نظر برگزارکننده باشد. به شرط آن که برگزارکننده بر توانمندیها و ظرفیتهای مدیومی که انتخاب کرده – اینجا عکس و جشنواره عکاسی – آگاه باشد و به دنبال «شعار» نباشد، بلکه از طریق «زبان القاء» به تبیین مفاهیمی که مورد نظرش است بپردازد. منظور من از این زبان این است که برگزارکننده، مفاهیم مورد نظر خود را از طریق جاری کردن آن موضوع در فرآیند عکاسی به ذهن و چشم مخاطب برساند تا مخاطب، خود به نتیجه مورد نظر در عکسهای جشنواره برسد.
در چنین زبانی، زیباییشناسی و ساختار نظاممند بصری مسوولیت انتقال مفاهیم ذهنی را بر دوش میکشند نه کلمه و گفتار و شعار. اما این که جشنواره عکس تا چه میزان میتواند در حوزه بهداشت و سلامت عمومی تاثیرگذار باشد به نظر من: اندک. و این تاثیرگذاری اندک نه اینکه صرفا مربوط به جشنواره باشد، بلکه تمامی پدیدههای فرهنگی تاثیرشان در دراز مدت است و هیچگاه نمیتوان ادعا کرد که یک جشنواره، یک کتاب، یک فیلم، یک نمایش یا یک همایش فرهنگی میتواند سهم تاثیر خود را به وضوح در مدت زمان کوتاه ببیند.
پدیدههای فرهنگی در ساختاری متاثر از یکدیگر در بازه طولانی زمانی تاثیراتی را بر مخاطبان امروزی – که از جهت دیدگاه، تاثیرپذیری، انعطاف روحی، سازگاری یا عدم سازگاری با تغییرات جدید و… دارای خصوصیات متفاوتی نسبت به نسلهای قبلی هستند – خواهد گذاشت. حرکتهای فرهنگی نیازمند صبر طولانی و تحمل زیادند تا بتوانند برگزارکنندگان را به سر منزل مقصود برسانند.
– با توجه به اینکه نمایشگاه عکس از آثار منتخب در تهران و نیشابور برپا میشود، نمایش این عکسها چه نقشی در جامعه ایفا میکند و بازخورد آن چیست؟
نمایشگاه عمومی عکس مخاطبان کوچه و بازار را با زبان عکاسی مورد تسخیر قرار میدهد و اهمیتش در این است که مخاطب عام وقتی این عکسها را تماشا میکند به تفاوت فاحش آنها با تعریف عمومی که خود از عکس دارد پی میبرد، و یا به کارکردی که عکس در فضاسازی عمومی شهری دارد فکر کرده و آن را با عکسهای داخل قاب نمایشگاه مورد قیاس قرار میدهد. از دل این قیاسها و تفاوتها است که چالشی در ذهن او ایجاد میشود که میکوشد پیام این عکسها را به خوبی دریافت کند. آن چه در این مسیر اهمیت دارد این است که نمایشگاههای چنین جشنوارههایی باید به جای مخاطب خاص، عمومیسازی کنند، مردم باید مخاطبان این نمایشگاهها باشند نه فقط عکاسان و صنف عکاسی.
– عکس از دید دلالتهای فرهنگی و نشانهشناسی چه تاثیری میتواند روی تماشاگر خود بگذارد؟
عکس مجموعهای از نشانگان بصری است که با حافظه مخاطب در ارتباط قرار میگیرد و مخاطب عکس با تحلیل و واکاوی آن نشانگان بصری و مطابقت آن با دریافتهای واقعی خود از تجربههای زندگی روزمره، به معنا و حس و شهودی نائل میآید. وقتی عکسی ثبت میشود معنایش این است که «شاهد»ی وجود دارد بر رویدادی که اتفاق افتاده است، وقتی عکسی اکسپوز میشود حقیقتی را نمایش میدهد که متعلق به گذشته است و به این ترتیب خاصیت عکس این است که ما را به گذشته ارجاع میدهد، به چیزی که دیگر نیست، یا حداقل به آن شکلی که در چند لحظه قبل بود، نیست و تغییر شکل محسوسی در واقعیت آن رخ داده است. این عقب نگه داشتن ما در زمان حبس شده، فرآیندی ذهنی را برای مخاطب ایجاد میکند که همان آوردن گذشته به حال است. این مهم وقتی با ناخودآگاه ما درباره واقعیت زمانها و مکانها در هم میآمیزد، برداشتی جدید را از واقعیت ایجاد میکند، یعنی انگار یک مومیایی خیلی با ارزش را آورده باشیم و در موزهای در زمان حال به نمایش بگذاریم و از روی ویژگیهای آن، تاریخ و خصوصیاتش را بازشناسی کنیم.
طبق اعلام مسئولین جشنواره، کیارنگ علایی متولد ۱۳۵۵ در مشهد و مدرس دانشگاه فردوس این شهر در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است. او پایهگذار جشنواره عکس آماتوری آبرنگ، داور چندین جشنواره عکس از جمله سیزدهمین دوسالانه عکس ایران و مولف و مترجم کتابهایی در حوزه ادبیات داستانی و عکاسی بوده است. برگزاری چند نمایشگاه انفرادی و کیوریتوری چندین نمایشگاه هنرجویی در این سالها از جمله فعالیتهای اوست.
لازم به ذکر است داوری بخش عکس جشنواره ملی سلامت نیشابور را اسماعیل عباسی، شادی قدیریان، نعما م. روشن، محمدرضا چایفروش و کیارنگ علایی برعهده دارند. آخرین مهلت دریافت آثار عکاسان و فیلمسازان جهت شرکت در این جشنواره ساعت ۲۴ دوشنبه ۳۱ فروردینماه ۹۴ است.