فرانچسکا وودمن. خانه شماره ۳، پراویدنس، رُدآیلند، ۱۹۷۶

نمایشگاهی از آثار هنرمندان شناخته‌شده‌ی تاریخ عکاسی و نیز هنرمندان معاصر زیر عنوان «عکاسی و تخیل سورئال» از پنجم فوریه ۲۰۲۰ (۱۶ بهمن ۱۳۹۸) در کلکسیون منیل برپا شده است.

۶۲ اثر به‌نمایش‌درآمده در این نمایشگاه هنر سورئال در عکاسی را از سال‌های ظهور سورئالیسم در دهه‌ی ۱۹۲۰ تا به امروز پوشش می‌دهند. این نمایشگاه نشان می‌دهد که عکاسان چطور حین و بعد از جنبش سورئالیستی، فرم‌های انسانی را کاویده و آن را دچار کژریختی ساخته‌اند. آنها عکس را دستکاری و دوربین را وسیله‌ای برای تبدیل امور آشنا به چیزهای غیرعادی کرده‌اند. کشمکش ذاتی‌ای که در عکاسی میان مستندسازی و نوآفرینی وجود دارد، در این نمایشگاه به‌شکل نیرویی مولد ظاهر می‌شود، نیرویی که سبب شد عکاسی برای هنرمندان سورئالیست به رسانه و مدیومی بسیار پربازده تبدیل شود.   

مدیر کلکسیون منیل Rebecca Rabinow گفته: «عکاسی به‌عنوان رسانه‌ای ظاهراً عینی (آبجکتیو) و مکانیکی، که زمانی «قلم طبیعت» شمرده می‌شد، ظاهراً برای پروژه‌ی آندره برتن (André Breton) مؤلف بیانیه‌ی سورئالیست و هدفش مبنی بر آشکار ساختن «سازوکار واقعی ذهن» از طریق «کارکرد کاملاً خودکار روانی» نامناسب به نظر می‌رسید. با این حال، در دورانی که بسیاری از هنرمندان هنر سورئال تکنیک‌های طراحی و نقاشی‌ای را توسعه می‌دادند که به‌باور آنها خارج از کنترل خودآگاهی‌شان بود، این عکاسان بودند که بسیاری از تصاویر سورئال نمادین را ساختند.»

کاوش بدن، دستکاری تصویر و دگرگونی امور روزمره

کیوریتر این نمایشگاه Natalie Dupêcher گفته: «سورئالیست‌ها از پتانسیل دوربین استفاده کردند تا ابزاری باشد نه صرفاً برای بازتولید چیزهای قابل دیدن که برای دگرگونی، زیر سؤال بردن و خراب کردن ادراک‌مان از واقعیت. این نگاه به عکاسی در دوران ما نیز جریان دارد. موضوعاتی مثل کاوش بدن، دستکاری تصویر و دگرگونی امور روزمره همچنان زمین‌هایی پرحاصل برای هنرمندان معاصر هستند.»

نمایشگاه «عکاسی و تخیل سورئال» با بررسی دگرگونی امور روزمره از طریق عدسی دوربین و نمایش جهان به‌شکل تئاتری اسرارآمیز آغاز می‌شود. از عکس‌های سورئال اوژن اتژه (Eugène Atget) از پاریس قدیم تا کارهای روح‌زده و فولکوریک الیسن جِنِی همیلتن (Allison Janae Hamilton) از جنوب آمریکا. سایر آثار عکس‌هایی هستند که بدن را می‌کاوند، از جمله عکس‌های هانس بلمر (Hans Bellmer) از عروسک‌های دست‌ساز خود و عکس‌های سینماتیک سیندی شرمن از خود. و نیز عکس‌های دستکاری‌شده از من ری (Man Ray) تا لرنا سیمپسن (Lorna Simpson) که با هم‌آمیزی تکه‌های تصویری سرشت بازنمایی را زیر سؤال برده.

نمایشگاه «عکاسی و تخیل سورئال» در کلکسیون منیل در هیوستن، تگزاس آمریکا تا ۱۴ ژوئن ۲۰۲۰ (۲۵ خرداد ۱۳۹۹) ادامه خواهد داشت.

اوژن اتژه. بلوار د استراسبورگ، کرست‌ها، 1912
اوژن اتژه. بلوار د استراسبورگ، کرست‌ها، ۱۹۱۲

ماکس ارنست. سلامتی از طریق ورزش، حوالی 1920
ماکس ارنست. سلامتی از طریق ورزش، حوالی ۱۹۲۰

کلد کائن و مارسل مور، فتومنتاژ بدون عنوان از انکار، 1930
کلد کائن و مارسل مور، فتومنتاژ بدون عنوان از انکار، ۱۹۳۰

من ری. نسیم، از مجموعه‌ی الکتریسیته، 1931
من ری. نسیم، از مجموعه‌ی الکتریسیته، ۱۹۳۱

لی میلر. جُزف کُرنل، 1933
لی میلر. جُزف کُرنل، ۱۹۳۳

آنری کارتیه برسون. فلورانس، توسکانی، 1933
آنری کارتیه برسون. فلورانس، توسکانی، ۱۹۳۳

لیزته مدل. فشن شو، هتل پیِر، نیویورک، 1940 – 1946
لیزته مدل. فشن شو، هتل پیِر، نیویورک، ۱۹۴۰ – ۱۹۴۶

فردریک سامر. پاراسل‌سوس، 1959
فردریک سامر. پاراسل‌سوس، ۱۹۵۹

جی دفئو. بدون عنوان، 1973
جی دفئو. بدون عنوان، ۱۹۷۳

الیسن جِنِی همیلتن. خراشاندن سمت اشتباه فلک، از مجموعه‌ی Sweet Milk in the Badlands، 2015
الیسن جِنِی همیلتن. خراشاندن سمت اشتباه فلک، از مجموعه‌ی Sweet Milk in the Badlands، ۲۰۱۵

برای آشنایی بیشتر با جنبش سورئالیسم، زمینه‌های شکل‌گیری و هنرمندان هنر سورئال، رجوع کنید به مقاله‌ی «آشنایی با دادا و سورئالیسم».