عکاس: یلدا محمدخانی
«حسن غفارى» کارشناس ارشد رشته عکاسی از دانشگاه هنر تهران و عکاس مردم نگار ایلات و عشایر ایران و یکی از اعضای شورای سیاستگزاری و داور دومین مسابقه عکس «خانه روستایی»، در مصاحبه‌ای که از سوی دبیرخانه این مسابقه در اختیار «سایت عکاسی» قرار داده شده‌است، درباره‌ی اهداف برگزاری این مسابقه و مسایل پیرامون آن پاسخ می‌دهد:
– مساله فرهنگ و معماری مسکن در روستا یکی از شاخه‌های مهمی است که در برگزاری این مسابقه به آن توجه شده‌است. لطفاً درباره محور «فرهنگ و معماری مسکن روستایی» که یکی از محورهای شش‌گانه‌ی بخش تک عکس این مسابقه است، بیشتر توضیح دهید:
برگزار‌کننده این مسابقه قصد دارد تا با استفاده از توان جمعی عکاسان، به مرحله‌ای برسد که یک تعریف جامع تصویری با استفاده از عکس که زبانی با مفهوم عام دارد، از فضای روستایی و مسائل مربوط به آن را شامل شود. در پنجاه سال اخیر ما شاهد تغییرات سریع تکنولوژی و زیست محیطی در تمام کشور هستیم که بخش اعظمی از هویت‌ها و جریان‌های فرهنگی-سنتی ما بواسطه همین تغییرات دستخوش دگرگونی شده‌اند. اما همچنان ما شاهدیم که در بافت روستایی ما میزانی از فرهنگ غنی سنتی، همچنان پابرجا مانده‌است.
اکنون که فضاهای روستایی ما تقریبا متاثر از فضای شهری شده و نوع فرهنگ آن نیز به سرعت در حال تغییر است، چه خوب است که ما به فضای فرهنگی و سنتی روستا توجه کرده و آن را به تصویر بکشیم. این فضا شامل نوع آداب رسوم و فرهنگ مرسوم روستاهای گوناگون در سطح کشور است که می‌توان نمود بصری آن را در معماری‌ها و شکل و فرم مسیرهای عبوری در کوچه‌های روستا مشاهده کرد و مجموعه‌ای زیبا از آن‌ها را به تصویر کشید.
– از نظر شما برگزاری این مسابقه در حوزه فرهنگ‌سازی برای مهاجرت معکوس (از شهر به روستا) چه تاثیراتی می‌گذارد؟
یکی از پیامدهای مهم این فعالیت فرهنگی می‌تواند باز تعریفی برای فضای روستایی در مقایسه با فضای شهری باشد. در فضای روستایی از آنجایی که ارتباط انسان با طبیعت بیشتر است، حس آرامش بیشتری برای انسان به همراه دارد. این شکل مهاجرت می‌تواند مزیت‌های بسیاری در بخش‌های تولیدی و معیشتی فراهم آورد اما متاسفانه این شکل از مهاجرت در کشور ما وجود ندارد و آمارهایی که گاهاً اعلام می‌شود، در این خصوص صحت ندارد.
فضای فعلی مهاجرت شهر به روستا به گونه‌ای شده‌است که افراد سرمایه دار اقدام به ویلا سازی در روستاهای خوش آب و هوا و طبیعت‌های بکر می‌کنند. این ویلا سازی‌ها بافت محیطی روستا رو به کل از بین می‌برد و از نظر معیشتی نیز بر زندگی یک فرد روستایی اثر می‌گذارد. یک روستایی موظف می‌شود برای تامین معیشت به ارائه خدمات گوناگون به ویلا‌ها و شهرک‌های ویلایی بپردازد و به نوعی شکل و شمایل زندگی روستایی به کل تغییر می‌کند. در مهاجرت معکوس، راه تولید روستایی از نظر زمین کشاورزی و محیطزیست برای دام بسته می‌شود، همچنین بخش فرهنگی و آداب و رسوم مربوط به روستا نیز به کلی دستخوش تغییر می‌شود. پس می‌توان اینگونه گفت که مهاجرت معکوس در کشور ما مهاجرتی است که بر پایه‌ی طمع اقتصادی صورت گرفته‌است.
– راجع به موضوع «عکس‌های مقایسه‌ای در گذر زمان» که یکی از محورهای هفت گانه مسابقه است برای شرکت کنندگانی که قصد ارسال عکس در این محور از مسابقه را دارند، توضیح بیشتری دهید:
پرداختن به عکس‌های قدیم و مقایسه آن با جغرافیای حال حاضر هر روستا نشان‌دهنده تغییرات بسیاری در زمینه‌های مختلف یک روستا است. برگزار‌کننده می‌خواهد از طریق این موضوع گذر زمان را در چهره روستا مطالعه کند. ما از طریق مطالعه‌ی این محور می‌توانیم تغییرات روستا را از نظر محیطی بررسی کنیم و متوجه تغییر بافت سنتی به مدرن در روستا‌ها می‌شویم.
پرداختن به این موضوع می‌تواند در بالا بردن دانش ما در مورد تغییرات روستایی و محیط زیستی کمک کند. در ضمن، در سایت مسابقه و کانال تلگرام نیزتوضیحات کار‌شناسی در خصوص محورهای مسابقه ارایه شده که شرکت‌کنندگان با مراجعه به آن به راحتی به انتخاب آثار می‌رسند.
