Viktoria Sorochinski از آلمان. Kolya-Yan از مجموعه‌ی Poltava Neverland
مسابقه عکاسی LensCulture Exposure Awards 2020 با هدف کشف عکاسان در سطوح مختلف تجربه، چندی پیش طی فراخوانی از عکاسان سرتاسر جهان دعوت به عمل آورد. در این رقابت عکاسی صدها اثر در ژانرهای مختلف عکاسی از جمله مستند، فاین‌آرت، پرتره، ایده‌محور، صحنه‌پردازی و اینستالیشن، از بیش از ۱۴۰ کشور شرکت داشتند. در نهایت ۱۴ برنده و ۲۵ فینالیست انتخاب شدند که نام عکاسان ایرانی نیز در میان آنها به چشم می‌خورد. در این مقاله نگاهی داریم به آثار برگزیده در بخش‌های مختلف این رقابت.
بخش مجموعه‌عکس
رتبه‌ی سوم بخش مجموعه‌عکس به مجموعه‌ی عکاس روس Alex Vasyliev با عنوان «ساخاوود» تعلق گرفت. او در این مجموعه پشت صحنه‌های فیلمی را به تصویر کشیده که بر اساس قصه‌های قدیمی منطقه‌ی سردسیری Yakut (یاقوت) در شمال شرقی روسیه شکل گرفته است. کارگردان این فیلم گفته: «می‌خواهم این فیلم را به همه‌ی کودکان Yakut تقدیم کنم. نسل ما با قصه‌های افسانه‌ای روسی بزرگ شده. امیدوارم این فیلم به کارگردانان محلی انگیزه دهد تا روی این قصه‌ها کار کنند.» Vasyliev با به تصویر کشیدن عوامل سازنده‌ی فیلم، از جمله بازیگران، در موقعیت‌ها و زمان‌های مختلف، در کنار توضیحات روشنگر زیر عکس‌ها، ما را با نقطه‌ای کمتردیده‌شده از جهان و فرهنگش آشنا کرده است.
مهاجران افغان درون مخزن سوخت یک اتوبوس. آنها برای حدود ۳۰ ساعت تا رسیدن به مقصدشان در تهران در آنجا می‌مانند. در هر مخزن سوخت هفت نفر جا می‌شوند اما احتمال خفگی بالا می‌رود. مهاجران باید پیش از رسیدن به هر ایست بازرسی بیرون آمده و بی‌آن‌که شناسایی شوند ایست بازرسی را دور بزنند. سپس دوباره داخل مخزن سوخت اتوبوس می‌شوند.
رتبه‌ی دوم بخش مجموعه‌عکس به پروژه‌ی مستند عکاس ایرانی عنایت اسدی با عنوان «برآمده از خاکستر جنگ» تعلق گرفته است. اسدی در این مجموعه کوچ غیرقانونی مهاجران افغان و پاکستانی به ایران را به تصویر کشیده است. «بیش از ۵۰۰۰ مهاجر» برای رسیدن به مکانی امن‌تر تحت شرایطی بسیار سخت و خطرناک سرزمین‌شان را ترک کرده و وارد ایران می‌شوند، «برخی به‌قصد ماندن و برخی به‌قصد رفتن به ترکیه و یونان». اسدی با به تصویر کشیدن نحوه‌ی قاچاق انسان در این منطقه و شرایط نامطلوب مهاجران، ما را با جهانی آشنا کرده که در آن انسان‌ها برای رهایی از وضع فعلی‌شان و رسیدن به جایی مناسب‌تر برای زندگی، تن به هر مشقتی می‌دهند.
رتبه‌ی اول بخش مجموعه‌عکس به مجموعه‌ی عکاس آمریکایی‌آیسلندی Agnieszka Sosnowska با عنوان «سالنامه» تعلق گرفته است. او در این مجموعه با پرتره‌هایی از کودکان و نوجوانان آیسلندی، زندگی‌اش در یک منطقه‌ی روستایی در آیسلند را به تصویر کشیده است. او درباره‌ی این مجموعه گفته است: «من ۱۲ سال پیش به آیسلند مهاجرت کردم. اکنون در مدرسه‌ای کوچک و روستایی با نام Brúarásskóli معلم هستم. این عکس‌ها پرتره‌هایی از دانش‌آموزانم هستند. با به تصویر کشیدن خانه‌ام، کارم و خانواده‌ی جدیدم، مسیری از زندگی را مستند ساخته‌ام که هیچ‌گاه پیش‌بینی‌اش نکرده بودم. این مدرسه تقریباً ۴۰ دانش‌آموز داشت، از پیش‌دبستانی تا کلاس ده. به‌عنوان معلمی از کشور دیگر، با شکیبایی، پذیرش و مهربانی این جوانان مواجه شدم. طی سال‌ها شاهد یادگیری، رشد، عشق و اندوه آنها از کودکی تا بزرگسالی‌شان بودم. من زنی هستم که فرزندی ندارد. با رسیدن به این مدرسه متوجه تأثیری شدم که یک بزرگسال می‌تواند بر زندگی یک کودک داشته باشد؛ تأثیری بسیار زیاد.»
بخش تک‌عکس
رتبه‌ی سوم بخش تک‌عکس به عکسی از مجموعه‌ی عکاس بریتانیایی Justin Keene با عنوان «باید از خاکستر ساخته شده باشد» تعلق گرفته است. او در این پروژه «تصویری که رسانه‌ها از شهر Mitchells Plain و منطقه‌ی Cape Flatsدر آفریقای جنوبی به تصویر کشیده‌اند را به چالش کشیده و گفت‌وگویی صمیمی را با جامعه و جوانان آن منطقه برقرار کرده است. آثار او در مقابل کردار تماشاگری در آفریقای جنوبی ایستاده و با زیر سؤال بردن حضور جهانی در تولید فضای پسااستعماری، حسِ هویت در آفریقای جنوبی مدرن را تفسیر می‌کنند.»
رتبه‌ی دوم بخش تک‌عکس به عکسی از عکاس ایرانی مجید خالقی مقدم با عنوان «نماز» تعلق یافته است. در این عکس زوجی را در جوار جاده‌ای کوهستانی و زیر هوایی مه‌آلود در ایران می‌بینیم. آنها هنگام اذان ماشین‌شان را برای نماز کنار زده‌اند. مرد میانسال منتظر است تا نماز همسرش تمام شود.
رتبه‌ی اول بخش تک‌عکس به عکسی از عکاس آمریکایی Oye Diran با عنوان «مکتوب» تعلق گرفته است. این تصویر، که پرتره‌ای از یک زن سیاه‌پوست در میان سفیدی را نشان می‌دهد، «واژه‌ی عربی «مکتوب» به‌معنای «نوشته‌شده» را می‌کاود، بر مبنای این ایده که سرنوشت ما از پیش نوشته شده است اما همچنان برای رسیدن به آن بایستی آن را دنبال کرد.»
عکس‌های منتخب داوران
در این رقابت هر یک از هشت داور یک عکس یا مجموعه را به‌عنوان اثر منتخب خود انتخاب کردند. در ادامه هر یک از این هشت اثر و توضیح داوران برای انتخاب آنها را خواهیم دید.
Mirjam Cavegn در توضیح انتخابش آورده است: « Frank Machalowskiبا ثبت درختان شهر با چند نوردهی روی یک نگاتیو، یک ابژه‌ی پیش‌پاافتاده را به یادبودی جداافتاده در صحرای بتونی تبدیل کرده. از طریق این تکنیک، ساختار واضح و معلوم درخت دچار کژریختی و حتی ارتعاش شده است. این درخت—که کمابیش به طراحی روی کاغذ می‌ماند—حساس و آسیب‌پذیر به نظر می‌رسد، اما همزمان به‌شکل یادمانی از مقاومت در مقابل شهری‌سازی افسارگسیخته جلوه می‌کند. این کار هم از نظر فرمی و هم محتوایی قابل‌اعتنا است.
Gwen Lee در توضیح انتخابش آورده است: «اگر می‌خواستم منظره‌ای را نقاشی کنم که در آن روح در جست‌وجوی رابطه با جهانی است بازتابگر امور ناشناخته، مجموعه‌ی La Profondeur des Roches می‌توانست جوابم باشد. آثار Guillaume Amat کنجکاوی‌ام را برانگیختند و مرا واداشتند تا آنها را دقیق‌تر ببینم و راهِ روایت‌های متعارف را دور بزنم. در هر عکس، لایه‌هایی از دستکاری‌های تصویری وجود دارد و به نظر می‌رسد که هر کدام دارند سرنخی را پنهان می‌کنند. این جلوه با حضور و اجرای خود عکاس، که مؤلفه‌ای شخصی و انسانی به منظره‌ای می‌افزاید که در غیر این صورت عقیم می‌ماند، تشدید شده است. روی‌هم‌رفته، این کاری تازه است و بازتابگر برنامه‌ریزی دقیق و پشتکاری که ایده‌ها را به تصاویر بدل ساخته.»
Ada Takahashi در توضیح انتخابش آورده است: «اثر جذاب هنرمند چینی He Bo واکنشی است به تروریسم جهانی و حمله‌های خشونت‌آمیز. برخلاف هنرمندانی که از جهان واقعی عکس می‌گیرند، He Bo عکس‌هایی را از نشریات و شبکه‌های اجتماعی جمع‌آوری کرده تا با آنها پرتره‌هایی ترکیبی از تروریست‌ها و قربانیان‌شان شکل دهد. این پرتره‌ها تشکیل‌شده از تعداد بسیار زیادی از عکس‌های کوچک از تروریست‌ها و رخدادها هستند. پرتره‌ی ترکیبی حاصل با کدهای مُرسِ شکل‌گرفته از عکس‌های کوچکِ کلوزآپ از دهان قربانیان همراه شده تا از این طریق به آنهایی که دیگر زنده نیستند صدایی بدهد.
He Bo حملات وحشتناک و مرگ‌آفرینی را واکافته، با این حال، عناصر این تصاویر به آنها چنان معنای انسانی و دلپذیری بخشیده‌اند که بیننده مجبور می‌شود به آنها بیشتر نگاه کرده و درباره‌ی این رخدادهای وحشتناک بی‌اندیشد. He Bo با آثار تأمل‌برانگیزی که به‌شکلی انتقادی جایگاه ما در دوران خشونت را تفسیر می‌کنند، زبان عکاسی را بسط داده است.»
Paul Schiek در توضیح انتخابش آورده است: «این عکس برای من یادآور سایر عکس‌های بزرگی است که عاشق‌شان هستم و Keith Virgo ظاهراً آنها را در ترکیب تازه‌ای با هم تلفیق کرده است. مثلاً مناظر دریایی هیروشی سوگیموتو، که می‌توانم ساعت‌ها نگاهش کنم، اما همچنین چیزی بازیگوشانه در اینجا در حال رخ دادن است. رازِ عکسی مثل «مرد نورانی» (۱۹۶۸) دوئین مایکلز به ذهن خطور می‌کند، کما این که به‌شکل بی‌نقصی ترکیب‌بندی شده (آیا او واقعاً در حال عروج بوده و مثل یک پرنده به پرواز درآمده؟)
این عکس همچنین کیفیت عکس‌های استوک را دارد که عکاسی صحنه‌پردازی‌شده‌ی ورزشی یا کارهای ادیتوریال قدیمی را به یاد می‌آورد. در پایان، این عکسی است که به‌طرز فوق‌العاده‌ای دستکاری شده، طوری که این سؤال را در ذهن من ایجاد می‌کند که دقیقاً چه اتفاقی افتاده، و چرا؟ جز تأمل پایدار و درگیرشدن دائمی چه چیز دیگری از یک عکس می‌توانم بخواهم؟!»
Rebecca Mcclelland در توضیح انتخابش آورده است: «انتخاب این مجموعه‌ی Namsa Leuba مایه‌ی خوشحالی بود. من کار او را از زمان فارغ‌التحصیلی‌اش از ECAL دنبال کرده‌ام. بلافاصله جذب حس قوی گرایش هنری‌اش شدم. او با دقت، پرتره‌هایش را با رنگ‌ها، کدها و اثاثیه‌ای می‌سازد که بر استعاره‌ی تصویریِ اگزوتیسم، مُد و نگاه خیره‌ی غربی دلالت دارند. این کار به‌شکل بسیار زیبایی سؤال‌هایی در رابطه با سیاست هویت، درباره‌ی «دیگری بودن» و بازنمایی دوگانه بر می‌انگیزد. به گمانم، چیزی حسی، زنانه و همواره چالش‌برانگیز درباره‌ی کارهای او وجود دارد.»
Jim Casper در توضیح انتخابش آورده است: «هر بار به عکس‌های مجموعه‌یRiver Notes نگاه می‌کنم، می‌خواهم بایستم و با دقت بیشتری ببینم‌شان، و درباره‌ی درهم‌تافتگی پیچیده‌ی تمامی اَشکال زندگی روی زمین تأمل کنم. این ایده‌ی ساده‌ای است که با دلپذیری و ظرافت ملایمی زندگی یافته.
Päiväläinen ما را به نواحی جداافتاده‌ای در حیات وحش می‌برد، خالی از نشانه‌های انسان، غیر از آن نواره‌هایی که به عناصر طبیعی می‌مانند و دورتادور شاخسار درختان پیچیده شده و بر سطوح آب روان بازتاب یافته‌اند، دلالتی بر پیوندی درهم‌تنیده، بدون آغاز یا پایانی.
به گمانم، این صحنه‌های خیالی خوش‌منظر شگفتی را بر می‌انگیزند، و به ما جریان آسوده‌ی طبیعت را یادآور می‌شوند. مواد و متریالی که او به کار برده، همچنین به ایده‌ی بانداژ برای برقرارسازی پیوندها، التیام و بازشناسی وابستگی‌های متقابل اشاره دارد—یادآور تعادل شکننده‌ای که با بحران اقلیمی به خطر افتاده و می‌تواند بر هر چیزی در هر نقطه‌ای از زمین تأثیر بگذارد.»
Paul Moakey در توضیح انتخابش آورده است: «مجموعه‌ی Delta Hill Riders از Rory Doyle زندگی روزمره پیرامون فرهنگ کابوی‌های آفریقایی‌آمریکایی را مستند کرده است. در این پرتره‌ها و رپرتاژ، با نگاهی گرم و موقر به این جامعه‌ی کمتردیده‌شده مواجه‌ایم. این مجموعه مفاهیم عامه‌پسند درباره‌ی افسانه‌ی کابوی آمریکایی را به چالش می‌کشد. من به‌ویژه جذب یک عکس در این مجموعه شدم: دو پسر جوان در حال اسب‌سواری موقع غروب، با اندیشه در این باب که اندوخته‌ی نسل بعدی چیست.»
Mee-Lai Stone در توضیح انتخابش آورده است: «مجموعه‌ی Sasha Maslov جذاب و کنجکاوی‌برانگیز است. خانم‌های عکس‌های او، با کنتراست رنگی شگفت‌آورشان در محیط شهری خاکستری و شخصیت درخشان‌شان، ساکت و مغرور در یونیفرم‌های رسمی‌شان ایستاده‌اند. عکاس به ما این امکان را داده تا بر شخصیت‌هایی یگانه و خانه‌هاشان تأمل کنیم. چرا این حرفه همچنان پابرجا باقی مانده؟ شغل این خانم‌ها بیش از ده‌ها سال است که تغییری نکرده اما سیستم حمل و نقل و زیربناهای حول آنها دگرگون شده‌اند. تک‌افتادگی آنها ظاهراً اشاره به این دارد که آنها آخرین‌های نوع خودشان هستند.
Maslov کمابیش عامدانه به‌شیوه‌ای تئاتری عکس‌هایش را شکل داده طوری که انگار صحنه‌های نمایش هستند. نماهای داخلی به‌شکلی عامدانه ما را تو می‌کشند. سوژه‌های او در مکان‌هایی عمومی ساکن‌اند که مردم معمولاً به‌سرعت از کنارشان می‌گذرند. با کدری رنگ یا پرده‌های کشیده‌شده، تنها می‌توانیم کنجکاو باشیم که چه چیزی آن داخل است.
منتخبی از آثار فینالیست
۲۵ اثر (مجموعه یا تک‌عکس) به‌عنوان فینالیست انتخاب شده‌اند. در ادامه، منتخبی از این آثار را می‌بینیم.
باز انتخابی های این سری لنزکالچر خیلی خوبن . گاهی عکس‌هایی انتخاب می‌کنند بدون هیچ زیبایی بصری و چیزی از حس یا تفکر.