911228_1
 

   کتاب دو جلدی «حرفه: عکاس» (فرهنگ عکاسان جهان) که قرار است از سوی انتشارات «حرفه هنرمند» منتشر شود، آخرین مراحل فنی و چاپ را سپری می‌کند و اواخر اردیبهشت ۹۲ آماده تحویل است.

   این فرهنگنامه که به کوشش تورج حمیدیان و شهریار توکلی نگاشته شده، شناخت‌نامه‌ای بر زندگی نامه و ویژگی‌های بصری ۲۰۰ عکاس مطرح تاریخ عکاسی است. کسانی که به گمان گردآورندگانِ این مجموعه، نمایندگان تحول رسانه عکاسی از آغاز پیدایش آن در سال ۱۸۳۹ تا ابتدای سال‌های ورود فن‌آوری دیجیتال به این حوزه بوده‌اند و هر کدام با افزوده‌های تصویریشان، مسیر معمول رسانه را دستخوش تغییر و تحول کرده‌اند. این مسیر (در انتخاب فعلی ما) از ‌داگر مخترع عکاسی آغاز و به لورتا لوکس که یکی از نمایندگان جدی کاربریِ عکاسی دیجیتال است خاتمه یافته است.

   با آنکه نظیر چنین فرهنگنامه‌ای چه به صورت کتبی و چه به شکل مجازی به اشکال مختلف و بهانه‌های گوناگون تا کنون منتشر شده، (همچون Encyclopedia of Twentieth-Century Photography و یا Nineteenth Century Photography) و با آنکه اطلاعات موجود در این کتاب به شکل متفرق و پراکنده، به تمامی در منابع کتبی و اینترنت در اختیار علامندان است، اما بدون اغراق ادعا می‌کنیم که مجموعه‌ای چنین گسترده و جامع با گرایش یکدست و یکسان (از عکاسان قرن ۱۹ تا به امروز) در هیچ کجا موجود نیست و در نوع خود منحصر به فرد است.

   در بخشی از مقدمه این کتاب به قلم شمیم مستقیمی می‌خوانیم: «مساله اینجاست که دانش به این راحتی‌ها درونی نمی‌شود و تبدیل به آگاهی نمی‌شود. فاصله بین دانش و آگاهی، فاصله بین آدم تشنه و لیوان آبی گواراست که چند سانتی متر با او فاصله دارد. دانش نشستن مقابل لیوان آب است و آگاهی نوشیدن آن لیوان و این آگاهی که می‌گویم معنایش چیست؟‌‌ همان درونی شدن دانش را می‌گویم. دانشی که جزو آدم شده. خورده شده. با تو آمیخته شده و از تو شده.

   خیلی راحت آدم می‌تواند این سوال را از خودش بپرسد: چرا دو نفر آدم باید دائره المعارفی از عکاسان مهم و تاثیرگذار فراهم کنند؟ در دنیایی که اطلاعات در دسترس همه هست، همه جا هست، در دنیایی رو به جلو، در دنیایی که نباید عقب بمانی، در دنیایی که همه چیز زود کهنه می‌شود و لابد باید دور ریخته شود، چرا باید دونفر آدم وقتشان را بگذارند روی بازنویسی زندگی عکاسانه چندین عکاس، هر چند آن‌ها کار مهمی کرده باشند؟

   مساله‌‌ همان نوشیدن آب است. اطلاعات هست. بله. اما بیرون از ماست و ربطی به ما ندارد. از ما نیست و با ما غریبه است. حالا دونفر، نوشیدن این آب را پیشنهاد می‌کنند. اما ضمنا در نحوه انتخاب مطالبی که در این کتاب در معرفی هر عکاس گفته شده، پیشنهاد جدی تری هم نهفته است. اینکه راه یک عکاس خوب از راه طولانی برساخته شدن ذهنیت مرتبط با آن و در واقع راه برساخته شدن یک عکاس در طول زندگی می‌گذرد. اینکه آن کسری از ثانیه که با فشردن دکمه شا‌تر موجب تولد یک عکس می‌شود، پشتوانه‌اش فقط یک چیز است: تمامیت یک زندگی خلاق.»

در این کتاب، برای هر ۲۰۰ عکاس حجم صفحات یکسانی در نظر گرفته شده و معرفی هر کدام از آن‌ها طی ۴ صفحه به همراه ۳ عکس از مهم‌ترین آثارشان (در کنار توضیحات مکمل) آورده شده. نمونهء صفحاتی از آن را در اینجا ببینید.