کارگاه یک روزه‌ی «عکاسی مناظر شهری» با حضور مهدی وثوق‌نیا عکاس و مدرس دانشگاه و با استقبال عکاسان شهر قم، ۲۲ دی‌ماه ۱۳۹۸ در سالن اجتماعات حوزه هنری قم برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان قم، مهدی وثوق‌نیا در ابتدای سخنانش خاطر نشان کرد: «این چه شاخه‌ای از عکاسی‌ست که عکاس تنها شهر را عکاسی می‌کند؟ عکاسی مناظر شهری بیش از آن که به نمایش انسان بپردازد تأثیر حضور انسان در فضای شهری را نشان میدهد.»
وی در ادامه به خاستگاه عکاسی مناظر شهری اشاره کرد و گفت: «در ابتدا پاریس، نیویورک و لندن بستر این نوع از عکاسی بوده و برای اولین بار این شهرها موضوع اصلی عکاسی شدند. این اتفاق در نیمه‌ی دوم قرن ۱۹ میلادی افتاد و شهرهای بزرگ و مهم سوژه‌ی کار عکاسان شدند. این شکل از عکاسی اواخر قرن ۲۰ و اوایل قرن ۲۱ به آسیا هم رسید.»
وثوق‌نیا تصریح کرد: «۳ نیاز عکاسان کلاسیک را به سمت عکاسی از فضاهای شهری کشاند. اول مستندسازی فضاها، دوم ثبت آنچه در حال از بین رفتن بود و سوم ثبت چشم‌اندازهایی که پیام‌آور پیشرفت و رفاه بودند. اما عکاسان امروز مناظر شهری به چه می‌پردازند؟»
این مدرس دانشگاه در ادامه خاطر نشان کرد: «عکاسان امروزی این حوزه کمی دغدغه‌مندتر از گذشته به شهر می‌پردازند. امروزه در بسیاری از کشورها بیش از نیمی از جمعیت در شهرها زندگی می‌کنند و ازاین‌رو رابطه‌ی انسان مدرن با فضای زندگی‌اش موضوع اصلی عکاسی مناظر شهری شده است.»
وی گفت: «رویکرد امروز بیشتر یک رویکرد انتقادی و تحلیلی‌ست. امروزه شهر برای همه، مسأله است، مثل حضور تلویزیون. مصائب دارد. ارتباط یا عدم ارتباط با شهر باید مورد دقت و بررسی قرار گیرد. باید از نگاه سطحی فاصله گرفت و به اشیاء و ارتباطات آن در شهر با تأمل بیشتری نگاه کرد.»
وثوق‌نیا در ادامه به تفاوت عکاسی مناظر شهری و عکاسی خیابانی پرداخت و گفت: «تفاوت بنیادین در عکاسی خیابانی و عکاسی مناظر شهری وجود دارد. در عکاسی خیابانی انسان موضوع اصلی است و خود او در تصاویر نمایش داده میشود اما در عکاسی مناظر شهری فضا و مکان و بیش از همه تأثیر انسان بر فضا مد نظر است.»
وی در تشریح عکاسی مناظر شهری گفت: «در اکثر آثار این شاخه از عکاسی، بدنه و معماری شهر عکاسی میشود. حضور انسان زیاد پررنگ نیست، انسان یا وجود ندارد و یا حضور کم‌رنگی دارد اما تأثیر او مهم هست. بنابراین بهتر است بین عکاسی خیابانی و عکاسی مناظر شهری فاصله گذاشته شود.»
وثوق‌نیا گفت: «هر چه جلوتر می‌رویم مسائل شهری اهمیت بیشتری پیدا کرده و تأثیر بیشتری در زندگی ما می‌گذارد. شاخه‌ای از عکاسی که در سال‌های اخیر نیز موضوع کار من بوده.»
این عکاس در تعریف عکاسی مناظر شهری گفت: «بازنمایی هنرمندانه‌ی جنبه‌های فیزیکی یا فضای شهری که بر معماری و فضا تأکید دارد یکی از تعاریف رایج عکاسی مناظر شهری است. در این نوع عکاسی این که در چه نوری، چه زاویه‌ای و از چه چیزی عکاسی کنید، اهمیت دارد. وگرنه شما به اسکنری تبدیل می‌شوید که تنها همه چیز را ثبت می‌کند. این نگاه دوباره به شهر و هنرمندانه بودنش برای ما اهمیت دارد.»
وثوق‌نیا در ادامه ضمن مرور آثار عکاسان صاحب‌نامی که در این حوزه عکاسی کرده‌اند، به ذکر ویژگی آثار آن‌ها پرداخت.
وی در بخش دیگر این کارگاه به نمایش عکس‌هایش در کتاب «انزلی» پرداخت و گفت :«کار سختی است که فضاهای شهری را از حضور انسان خالی کنید. در پروژه انزلی برای خالی کردن فضاء ساعت‌هایی را انتخاب می‌کردم که ساکنین شهر اکثر در استراحت نیم‌روزی بودند.
پایان بخش تئوری این کارگاه نمایش آثار کتاب «پامنار» وثوق‌نیا و پرسش و پاسخ حاضران با وی بود.
همچنین در نوبت عصر که به‌صورت تور عکاسی برگزار شد، عکاسان حاضر با مسائل فنی و تکنیکی عکاسی مناظر شهر آشنا شدند. کارگاه عکاسی «مناظر شهری» از جمله سلسله کارگاه‌های فراخوان عکس «قم شهر من» است که توسط خانه عکس حوزه هنری قم و سازمان فرهنگی هنری شهرداری قم برگزار میشود.
